Ὁ ἐγωισμός ὁδηγεῖ στήν λύπη· σ' ἐκείνη τήν λύπη πού δέν εἶναι κατά Θεόν. Ἡ κατά Θεόν λύπη ὁδηγεῖ στή μετάνοια. Ἡ μή κατά Θεόν λύπη ὁδηγεῖ στήν ἀπελπισία. «Ὁ ἐγωισμός φέρνει πάντα λύπη καί ἄγχος» ἔλεγε ὁ π. Παΐσιος. Ὁ πονηρός «θέλει νά μᾶς βλέπει λυπημένους καί νά χαίρεται...τό ταγκαλάκι δέν θέλει κανένας νά χαίρεται».
Ὁ ἐγωισμός ἀνοίγει τήν πόρτα στό ταγκαλάκι γιά νά μᾶς ἐπηρρεάσει ρίχνοντάς μας στήν Κατάθλιψη καί τά διάφορα λεγόμενα «ψυχολογικά προβλήματα».
Ἔλεγε καί ὁ μακαριστός Γέροντας Πορφύριος: «Κύριον αἴτιον εἰς τήν κατάθλιψη καί σέ ὅλα αὐτά πού τά λένε πειρασμικά, σατανικά, ὅπως εἶναι ἡ νωθρότης, ἡ ἀκηδία, ἡ τεμπελιά, πού μαζί μ’αὐτά εἶναι τόσα ἄλλα ψυχολογικά, δηλαδή πειρασμικά πράγματα, εἶναι ὅτι ἔχεις μεγάλον ἐγωισμό μέσα σου».
Κάνει ἐντύπωση πού ὁ γέροντας ὅλα τά ἀνωτέρω «ψυχολογικά» τά ἀποκαλεῖ πειρασμικά, δηλ. δαιμονικά, δηλ. δαιμονικές ἐνέργειες, δαιμονικές ἐπήρρειες.
Ὁ ἐγωισμός-ὑπερηφάνεια πού εἶναι καί ἡ νόσος τοῦ διαβόλου εἶναι ἡ βάση, ἡ αἰτία τῆς εἰσβολῆς καί δράσης τοῦ πονηροῦ στόν ἄνθρωπο. Ὁ διάβολος μπαίνοντας στήν ψυχή τήν γεμίζει μέ λύπη.
Κάποιος ρώτησε τόν Γέροντα Παΐσιος σχετικά μέ τήν στενοχώρια πού τοῦ ἐρχόταν γιά τίς πτώσεις του:
«- Γέροντα, κάμπτομαι ἀπό τήν στενοχώρια γιά τίς πτώσεις μου καί κουράζομαι στόν ἀγώνα μου.
- Ἀπό τόν ἐγωισμό εἶναι. Ἐπειδή δέν «κάμπτεις», γι’ αὐτό ἀποκάμνεις μετά. Δέν ὑπάρχει ταπείνωση, μετάνοια, συντριβή· ὑπάρχει ἐγωισμός, καί ὁ ἐγωισμός πάντα φέρνει λύπη καί ἄγχος. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχη μετάνοια, ἀλλά στενοχωριέται ἀπό ἐγωισμό, ἀπό ἀνθρωπαρέσκεια, ἐπειδή ξέπεσε στά μάτια τῶν ἄλλων, τότε ὑπάρχει μέσα του ἀγωνία, φαρμάκι, πόνος».
Ὁ καταθλιπτικός ἄνθρωπος βιώνει ἀκριβῶς τήν λύπη, τό φαρμάκι, τόν πόνο διότι δέν «κάμπτει», δέν ταπεινώνεται, δέν μετανοεῖ ἀλλά στενοχωριέται ἀπό πληγωμένο ἐγωισμό καί ἀνθρωπαρέσκεια.
Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης.