Δύσκολα χρόνια!… Θα περάσουμε τράνταγμα. Ξέρετε τί θα πει τράνταγμα; Αν δεν έχετε λίγη κατάσταση πνευματική, δεν θα αντέξετε. Θεός φυλάξοι, θα φθάσουμε να έχουμε ακόμη και άρνηση πίστεως. Κοιτάξτε να αδελφωθείτε, να ζήσετε πνευματικά, να γαντζωθείτε στο Χριστό. Αν γαντζωθείτε στο Χριστό, δεν θα φοβάστε ούτε διαβόλους ούτε μαρτύρια. Οι άνθρωποι στον κόσμο έχουν από πολλές πλευρές στριμώγματα, φόβους. Αλλά, όταν κανείς είναι κοντά στο Χριστό, τί να φοβηθεί; Θυμάστε τον Άγιο Κήρυκο: Τριών χρονών ήταν και, όταν πήγε να τον… κατηχήσει ο τύραννος, του έδωσε μια κλωτσιά. Διαβάστε Συναξάρια. Τα Συναξάρια πολύ βοηθούν, γιατί συνδέεται κανείς με τους Αγίους και φουντώνει μέσα του η ευλάβεια και η διάθεση για θυσία.
Αυτή η ζωή δεν είναι για βόλεμα, θα πεθάνουμε που θα πεθάνουμε, τουλάχιστον να πεθάνουμε σωστά! Μια που δεν κάνουμε τίποτε άλλο, αν μας αξιώσει ο Θεός για ένα μαρτύριο, καλά δεν θα είναι; […]
Ο μοναχός πρέπει να είναι πάντοτε έτοιμος, και τότε δεν φοβάται τίποτε. Τί να φοβηθεί; Το θάνατο; Αυτός θα του ανοίξει την πόρτα του Παραδείσου, γιατί κάτω από την πλάκα του τάφου είναι κρυμμένο το κλειδί της αιωνιότητας. Άλλωστε ο μοναχός, όποτε και αν πεθάνει, εν μετανοία βρίσκεται. Η φυγή του από τον κόσμο και το σχήμα του αυτό δηλώνουν. Μετανοεί και προχωρεί να κάνει λεπτή πνευματική εργασία. Όσο αυξάνει η αγάπη για το Θεό και τον πλησίον, τόσο ελαττώνεται η αγάπη για τον εαυτό του, και δεν τον υπολογίζει. Και τότε ισχύει εκείνο που γράφει ο Απόστολος Παύλος: «Τίποτε δεν μπορεί να με χωρίσει από την αγάπη του Χριστού».
Τους κοσμικούς η σκέψη τού μαρτυρίου τους αναγκάζει να καταφεύγουν στο Θεό και να λένε από φόβο «Χριστέ μου, Παναγία μου», ενώ ο μοναχός θέλει να είναι συνέχεια κοντά στο Θεό, γιατί Τον αγαπάει. Πολλοί από τους κοσμικούς κάνουν το καλό, γιατί φοβούνται να μην πάνε στη κόλαση. Ο μοναχός όμως κάνει το καλό από ευγνωμοσύνη, για να ευχαριστήσει τον Ευεργέτη του Θεό.
-Γέροντα, πώς θα νιώσω το μαρτύριο και την άσκηση;
-Για να νιώσεις και εσύ λίγο τί θα πει μαρτύριο, να δέχεσαι έστω με χαρά την περιφρόνηση. Εκείνοι που θέλουν να μαρτυρήσουν για την αγάπη του Χριστού, αλλά δεν υπάρχει μαρτύριο, μπορούν την αγάπη τους αύτη, από την οποία καίγονται, να την εκδηλώσουν με άσκηση σωματική για τις ψυχές των κεκοιμημένων που καίγονται, για να βρουν λίγη ανάπαυση. Όπως το μαρτύριο είναι πανηγύρι, έτσι και η άσκηση είναι πανηγύρι, γιατί αποφεύγει κανείς όλη την ανθρώπινη παρηγοριά και βρίσκει την θεία,
Οι άγιοι Μάρτυρες ένιωθαν μεγάλη χαρά που τούς δινόταν ή ευκαιρία να μαρτυρήσουν. Από το μαρτύριο ξεκίνησε ο ασκητισμός στην πνευματική ζωή. Όταν ανέλαβε την εξουσία ο Μέγας Κωνσταντίνος, έβγαλε τους Χριστιανούς από τις φυλακές -γιατί τους είχαν εκεί, για να τους τελειώσουν- άλλους σακατεμένους κ.λπ., και σταμάτησαν τα μαρτύρια. Αλλά εκείνοι που περίμεναν στις φυλακές με χαρά τη σειρά τους, για να μαρτυρήσουν, όταν ελευθερώθηκαν, πολύ στενοχωρήθηκαν που τους χάλασε ο Μέγας Κωνσταντίνος τη δουλειά. Εκεί που περίμεναν το μαρτύριο με χαρά, βρέθηκαν ελεύθεροι. Οπότε, από την αγάπη τους προς το Θεό και τη φλόγα που είχαν να μαρτυρήσουν, πήραν τα βουνά. Γι’ αυτό τα μαρτύρια που θα τους έκανε ο Διοκλητιανός, ο Μαξιμιανός, τα έκαναν μόνοι τους στον εαυτό τους με την άσκηση. Άλλος πήγαινε και κρεμιόταν με σχοινιά από τα χέρια σε κανένα δένδρο· προσευχόταν με πόνο, αλλά αγαλλόταν θεϊκά. Άλλος δενόταν για την αγάπη του Χριστού. «Έτσι θα με έδενε, έλεγε, ο Διοκλητιανός»! Και ένοιωθαν μεγάλη χαρά που βασάνιζαν τον εαυτό τους. Ξεκίνησαν οι πρώτοι με αυτή τη θεία τρέλλα, τη θεία παλαβομάρα, και δόθηκαν στην άσκηση για την αγάπη του Χριστού και μετά τους μιμήθηκαν στην άσκηση και άλλοι. Έτσι μπήκε ο ασκητισμός στη θρησκεία μας. Άλλοι πάλι πιο…παλαβοί είπαν «είμαστε πρόβατα του Χριστού!» και έτρωγαν μόνο χορτάρι από τη γη. Αυτοί ήταν οι λεγόμενοι «βοσκοί». Ζούσαν τόσο έντονα τις ευεργεσίες του Θεού και τη δική τους μηδαμινότητα. που έλεγαν: «Είμαι ζώο αχάριστο, σε όλη μου τη ζωή θα τρώω χόρτα», και έτσι έκαναν. Έτρωγαν χόρτα και χαίρονταν. Φτερούγιζε η καρδιά τους από αγάπη προς το Χριστό. «Πρόβατο του Χριστού, έλεγαν, δεν είμαι; Θα τρώω χόρτα». Αργότερα όμως το απαγόρευσε η Εκκλησία, γιατί οι κυνηγοί πολλούς τους περνούσαν για άγρια ζώα και τους σκότωναν.
Σήμερα αυτά δεν μπορούν να τα καταλάβουν οι άνθρωποι θεωρούν ανοησίες! «Γιατί να τρώω χόρτα σαν το ζώο;», λένε ή «για ποιό σκοπό να κρεμιέμαι έτσι και να ταλαιπωρώ το σώμα μου;». Είδες όμως τί λέει ο Αββάς Ισαάκ; «Μακάρι να μας αξιώσει ο Θεός να κάνουμε τέτοιες αταξίες», να φθάσουμε σ’ αυτή την πνευματική αταξία.
(Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, «Λόγοι. Β΄» – Πνευματική αφύπνιση. Ι. Ησυχαστήριον Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος, Σουρωτή Θεσ/νίκης-αποσπάσματα)
