Understanding the Soul ( Saint Theophan the Recluse )

 I remember many years ago a spiritual teacher asking me this simple question, "Can you describe your soul?" This question haunted me for several years. So, what is the nature of our soul? How do we get to know it? Knowing soul is something that requires stillness in the mind. Our mind is continually in motion distracting us from a deep inner knowledge. Saint Theophan suggests that we divide the soul into different parts to know it –– intellectual, desiring and sensual.

Intellectual Aspect: You intellect stands about your memory and imagination; this intellect, among with intellectual labor, obtains for you definite concepts or cognitions about things.... This leads to thoughts, opinions and suppositions. Its business is to reason, think things over, and reach necessary conclusions.
But, normally our mind is filled with thoughts of all kinds. It is not still so we can make reasoned choices. We become driven by our passions.

Desirous Aspect: The faculty that operates here is the will... At its foundation lies zeal, or ardor––the thirst for something.... In a person who has lived for some time almost everything is done by habit.
Normally instead of using the will to do God's will we instead override it with our habits to meet the demands of our passions. So, not only do we have the confusion with the scattering of our thoughts but we also have a distorted inconsistent use of our desiring aspect seeking selfish desires.

Sensual Aspect: the Heart. Everything which enters the soul from the outside, and which is shaped by the intellectual and desirous aspects , falls to the heart; everything which the soul observes on the outside also passes through the heart, That is why its called the center of life... It constantly and persistently senses the condition of the soul and body, and along with this the various impressions from the individual actions of the soul and body... compelling and forcing man to furnish everything which is pleasant to its.
But it is most commonly tormented by the passions and it does not operate in peace. It then leads us to emotions and attachments that may not lead us to unity with God.

We can now begin to understand the nature of our spiritual life which is for our soul to regain its proper place so we can center our life on the will of God instead of the passions of our body. Of course it still needs to care for the body but as a secondary effort. The soul longs to be reunited with God, a unity broken by Adam and Eve, and a brokenness that Christ showed us how to heal, establishing His Church to help us in this effort.

Source: The Spiritual Life, pp 48 - 60

Creation

 
Orthodox Christians believe that God is "the Creator of heaven and earth, and of all things visible and invis­ible". The world is not eternal; only God is eternal. He created the entire world out of nothing: "for he spoke, and it came to be; He commanded, and it stood forth" (Ps. 33,9).
Man cannot determine the manner in which the world came into being; for it is not an object of scien­tific examination, for it transcends man's "rational" ability (his logic). Man is part of created reality, he cannot become an "observer" of the manner in which he himself was created!
 
The world is not of the same nature with God; "by nature" it is entirely different. The world is not a creation from the essence of God, "light from light" but the fruit of God's volition and freedom; there is an insurmountable chasm separating God's essence from the essence of the created world.
God need not have created the world. The world, however, was pre-eternally in God's "thought". Thus the creation of the world does not mean a change in God's life. The world came into being according to God's plan and at a time which pre-eternally existed in God's will.
 
Before making visible creation, God created the spiritual world, i.e. the angels: "When the stars were created, all my angels with a loud voice praised me", says God to Job (Job 38,7). Neither angels nor men existed pre-eternally. Angels are spiritual persons. They were created in time and are limited by space; the swiftness, however, of the angelic nature allows them to act everywhere; only God is not limited by space.
 
Also, the angels, like men, were created mutable, but through God's grace and their own disposition, they became firm and unshakable in virtue and remain faithful in their original mission: to glorify God and to minister unto man's salvation (Isaiah, 6,3; Luke 2,14; Hebr. 1,14).
 
Man was from the beginning created as body and soul; man's soul did not pre-exist. Holy Scripture states: "And God created man, taking earth from the ground and breathed into his face the spirit of life, and man became a living being" (Gen. 2,7).
 
Underlining the distinction between the Creator and the creatures, the Orthodox Christian does not make an idol of nature or of himself. He does not hope that in "identifying" with nature, he will broaden his existence; he does not seek out certain apocryphal transcendental powers within nature, believing that by "activating" them he will solve the problems he faces. His hope has reference to God the Creator, for He has created us from the beginning "according to His image" with a purpose to achieve the "according to the Image" (Gen. 1,26); he does not refer to the created world or to his own self. The meaning of life is to be found in achieving the "according to the likeness", our Archetype, which is outside our own essence and not "within us".
 
All that exists was created by God "very good"; "And God saw everything that He had made, and behold, it was very good" (Gen. 1,31). The Orthodox Christian therefore evaluates all of material creation positively.
 
All things are the fruit of God's love, all things are sanctified in the Orthodox Church: not only man's soul, but his body as well, and all of material creation: all things contain within them the "seed" of perfection and are foreordained to life, free from corruption and death.

Χριστουγεννιάτικα στολίδια - π. Ανδρέα Κόνανο

Ο αχάριστος είναι πάντα λυπημένος ( Γέροντας Παΐσιος )

- Γέροντα, γιατί πολλοί άνθρωποι , ενώ τα έχουν όλα ,νιώθουν άγχος και στενοχώρια;

- Όταν βλέπετε έναν άνθρωπο να έχη μεγάλο άγχος, στενοχώρια και λύπη, ενώ τίποτε δεν του λείπει, να ξέρετε ότι του λείπει ο Θεός.

Όποιος τα έχει όλα, και υλικά αγαθά και υγεία, και, αντί να ευγνωμονή τον Θεό , έχει παράλογες απαιτήσεις και γκρινιάζει, είναι για την κόλαση με τα παπούτσια. Ο άνθρωπος, όταν έχη ευγνωμοσύνη, με όλα είναι ευχαριστημένος. Σκέφτεται τί του δίνει ο Θεός κάθε μέρα και χαίρεται τα πάντα. Όταν όμως είναι αχάριστος, με τίποτε δεν είναι ευχαριστημένος∙ γκρινιάζει και βασανίζεται με όλα. Αν, ας πούμε, δεν εκτιμάη την λιακάδα και γκρινιάζει, έρχεται ο Βαρδάρης και τον παγώνει… Δεν θέλει την λιακάδα∙ θέλει το τουρτούρισμα που προκαλεί ο Βαρδάρης.

- Γέροντα, τί θέλετε να πήτε μ’ αυτό;

- Θέλω να πω ότι, αν δεν αναγνωρίζουμε τις ευλογίες που μας δίνει ο Θεός και γκρινιάζουμε, έρχονται οι δοκιμασίες και μαζευόμαστε κουβάρι. Όχι, αλήθεια σας λέω, όποιος έχει αυτό το τυπικό , την συνήθεια της γκρίνιας, να ξέρη ότι θα του έρθη σκαμπιλάκι από τον Θεό, για να ξοφλήση τουλάχιστον λίγο σ’ αυτήν την ζωή. Και αν δεν του έρθη σκαμπιλάκι , αυτό θα είναι χειρότερο, γιατί τότε θα τα πληρώση όλα μια και καλή στην άλλη ζωή.

- Δηλαδή , Γέροντα, η γκρίνια μπορεί να είναι συνήθεια;

- Γίνεται συνήθεια, γιατί η γκρίνια φέρνει γκρίνια και η κακομοιριά φέρνει κακομοιριά. Όποιος σπέρνει κακομοιριά, θερίζει κακομοιριά και αποθηκεύει άγχος. Ενώ , όποιος σπέρνει δοξολογία, δέχεται την θεϊκή χαρά και την αιώνια ευλογία. Ο γκρινιάρης, όσες ευλογίες κι αν του δώση ο Θεός, δεν τις αναγνωρίζει. Γι’ αυτό απομακρύνεται η Χάρις του Θεού και τον πλησιάζει ο πειρασμός∙ τον κυνηγάει συνέχεια ο πειρασμός και του φέρνει όλο αναποδιές, ενώ τον ευγνώμονα τον κυνηγάει ο Θεός με τις ευλογίες Του.

Η αχαριστία είναι μεγάλη αμαρτία, την οποία ήλεγξε ο Χριστός. «Ουχ οι δέκα εκαθαρίσθησαν; οι δε εννέα πού», είπε στον λεπρό που επέτρεψε να Τον ευχαριστήση . Ο Χριστός ζήτησε την ευγνωμοσύνη από τους δέκα λεπρούς όχι για τον εαυτό Του αλλά για τους ίδιους, γιατί η ευγνωμοσύνη εκείνους θα ωφελούσε.

Από το βιβλίο: «ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄ ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ

«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ» ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

Battling the demons ( Evagrios the Solitary )

Of the demons opposing us in the practice of the ascetic life, there are three groups who fight in the front line. Those entrusted with the appetites of gluttony, those who suggest avaricious thoughts, and those who incite us to seek the esteem of men.


All the other demons follow behind and in their turn attack those already wounded by the first three groups.


Evagrios the Solitary

The soul ( Abba Dorotheus )

The soul, according to the extent of the sin becomes fatigued, because sin weakens and brings the person that has succumbed to it into exhaustion. That is why a person is overburdened with everything that happens to him. If a person thrives in goodness, then according to the measure of his success, everything that previously seemed burdensome has now become much lighter.

Abba Dorotheus

Ὁ ἅγιος κουράστηκε ἀπ’ αὐτό τό πλευρό καί γύρισε ἀπό τό ἄλλο ( Γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης )

Ο Γέροντας Ιάκωβος μετέβαινε συχνά-πυκνά στο Προκόπι, στεκόταν μπροστά στο σκήνωμα του Αγίου Ιωάννου του Ρώσσου, που ως γνωστόν είναι αδιάφθορο, και σιγοψιθύριζε.


Κάποια ημέρα που βρέθηκε εκεί και συνομιλούσε με τον Άγιο, πλησίασαν πολλοί άνθρωποι προκειμένου να προσκυνήσουν και εκείνοι με τη σειρά τους το σκήνωμα. Κανείς όμως δεν προχωρούσε, γιατί κανείς δεν ήθελε να διακόψει τη συνομιλία του Γέροντα Ιάκωβου με τον Άγιο.
Μαζεύτηκε σε λίγη ώρα πολύς κόσμος. Κάποια στιγμή διαπίστωσαν όλοι οι προσκυνητές ότι ο Άγιος Ιωάννης μετακινήθηκε. Ως ήταν φυσικό κάποιοι έβγαλαν κραυγές. Τότε ο Γέροντας Ιάκωβος γυρίζει πίσω και με ήρεμη φωνή τους λέγει: Τι πάθατε βρε παιδιά; Παράξενο σας φαίνεται; Εσείς το βράδυ που ξαπλώνετε στο κρεβάτι σας, στο ένα πλευρό μένετε όλη τη νύκτα ; Και ο Άγιος κουράστηκε από αυτό το πλευρό και γύρισε από το άλλο.
ΠΗΓΗ : ΠΡΩΤΟΠΡ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Κ. ΑΚΡΙΒΟΠΟΥΛΟΥ, ΓΙΑΤΙ ;, 2006, σ. 72.

Τα φάρμακα , ο Χριστός, οι γιατροί ( Αγιος Πορφύριος )

Τα φάρμακα δεν τα απέρριπτε, αλλά και δεν απέδιδε σ’ αυτά απόλυτη αξία ως προς τον θεραπευτικό τους ρόλο. Με ρώτησε μια μέρα: «Τι είναι φάρμακο;» Του απάντησα: Χημικό παρασκεύασμα ,που το παίρνουμε, για να θεραπευθούμε από τις αρρώστιες. Δεν ικανοποιήθηκε από την απάντησή μου και επανήλθε: «Πες μου τι σημαίνει φάρμακο. Δεν σου λέει τίποτα η ίδια η λέξη;». Βρέθηκα σε αμηχανία και σιωπούσα ,κοιτάζοντάς τον . Και ο Γέροντας συνέχισε: «Φάρμακο ,μωρέ, σημαίνει φαρμάκι. Μη νομίζεις ότι τα φάρμακα κάνουν μόνο καλό στον οργανισμό του ανθρώπου. Κάνουν και κακό. Γιατί παίρνουμε τα φάρμακα; Επειδή αρρωσταίνουμε. Και γιατί αρρωσταίνουμε; Επειδή στενοχωριόμαστε. Και γιατί στενοχωριόμαστε; Επειδή αμαρτάνουμε. Αν όμως αφήσουμε τον Χριστό να κατοικήσει σ’ ολόκληρη την ψυχή μας, τότε φεύγει η αμαρτία ,φεύγει η στενοχώρια, φεύγει η αρρώστια και πετάμε και τα φάρμακα».

Η ανάλυση αυτή του Γέροντα μου φάνηκε απολαυστική στην απλότητά της. Ο Γέροντας, σαν πνευματικό γεωτρύπανο, προχωρούσε από την επιφάνεια στο έσχατο βάθος, για την διαδοχική αιτιολόγηση σοβαροτάτων γεγονότων: της λήψης φαρμάκων, της αρρώστιας, της στενοχώριας, της αμαρτίας, της απουσίας του Χριστού από την ψυχή μας. Με την ανάλυση αυτή καταλάβαινα καλύτερα και την διαπίστωση του Αποστόλου Παύλου, για όσους άφησαν τον Χριστό να κατοικήσει σ’ ολόκληρη την ψυχή τους: «Εν παντί θλιβόμενοι, αλλ’ ου στενοχωρούμενοι».

Σε μια άλλη συνάντησή μας, μου είπε: «Όταν αρρωσταίνουμε , για να μην κάνουμε λάθη, πρέπει ακολουθούμε και τις οδηγίες της ιατρικής και της λογικής. Πάνω απ’ όλα όμως ν’ ακολουθούμε το θέλημα του Θεού και να έχουμε εμπιστοσύνη στην αγάπη Του». Ο Γέροντας ήξερε πάντα να εναρμονίζει και να εξισορροπεί τον υψηλό πνευματικό προορισμό του ανθρώπου με τις υλικές ανάγκες του. [ Γ 182π.]

Αγιος Πορφύριος

Using freedom properly ( St. Paisios )

The elder said: It is not freedom when we say to people that everything is permitted. That is slavery. To improve one must have difficulties. Let's take an example. We have a little tree. We take care of it. We place a stake and tie it with a rope. Naturally we don't tie it with wire because that way we would injure it. With their method they would not constrain the tree; and it doesn't develop properly otherwise. And look at the child. We limit his freedom from the beginning. When he is first conceived the poor thing is limited in his mother's womb and remains there nine whole months. Later he is born and immediately they swaddle him in a blanket, they tie him up, as soon as he begins to grow they set a railing, etc. All of this is necessary for him to grow. It appears to take away freedom, but without these protective measures the child will die in the first moment.

The elder said: Freedom is good when the person can use it appropriately. Otherwise it is a disaster.

St. Paisios

Πώς θα ζήσουμε πνευματικά τα Χριστούγεννα ( Γέροντας Παΐσιος )

«Ο Χριστός με τη μεγάλη Του αγάπη και με την μεγάλη Του αγαλλίαση που σκορπάει στις ψυχές των πιστών με όλες τις άγιες γιορτές Του, μας ανασταίνει αληθινά αφού μας ανεβάζει ψηλά πνευματικά.

Αρκεί να συμμετέχουμε και να έχουμε όρεξη πνευματική να τις πανηγυρίζουμε πνευματικά. τότε τις γλεντάμε πνευματικά και μεθάμε πνευματικά από το παραδεισένιο κρασί που μας φέρνουν οι Άγιοι και μας κερνούν.

Τις γιορτές για να τις ζήσουμε, πρέπει να έχουμε τον νου μας στις άγιες ημέρες και όχι στις δουλειές που έχουμε να κάνουμε για τις άγιες ημέρες. Να σκεφτόμαστε τα γεγονότα της κάθε αγίας ημέρας και να λέμε την ευχή δοξολογώντας τον Θεό. Έτσι θα γιορτάζουμε με πολύ ευλάβεια κάθε γιορτή.

Να μελετάει και να ζει τα θεία γεγονότα συνέχεια. Όταν κανείς μελετάει τα γεγονότα της κάθε γιορτής, φυσιολογικά θα συγκινηθεί και με ιδιαίτερη ευλάβεια θα προσευχηθεί. Έπειτα στις Ακολουθίες ο νους να είναι στα γεγονότα που γιορτάζουμε και με ευλάβεια να παρακολουθούμε τα τροπάρια που ψέλνονται.

Όταν ο νους είναι στα θεία νοήματα, ζει τα γεγονότα ο άνθρωπος, και έτσι αλλοιώνεται.

- Γέροντα, μετά την Αγρυπνία των Χριστουγέννων δεν κοιμόμαστε;

- Χριστούγεννα και να κοιμηθούμε! Η μητέρα μου έλεγε: «Απόψε μόνον οι Εβραίοι κοιμούνται». Βλέπεις, την νύχτα που γεννήθηκε ο Χριστός οι άρχοντες κοιμόνταν βαθιά, και οι ποιμένες «αγραυλούσαν». Φύλαγαν τα πρόβατα την νύχτα παίζοντας την φλογέρα. Κατάλαβες; Οι ποιμένες πού αγρυπνούσαν είδαν τον Χριστό.

- Πώς ήταν Γέροντα, το σπήλαιο;

- Ήταν μία σπηλιά μέσα σε έναν βράχο και είχε μία φάτνη, τίποτε άλλο δεν είχε. Εκεί πήγαινε κανένας φτωχός και άφηνε τα ζώα του. Η Παναγία με τον Ιωσήφ, επειδή όλα τα χάνια ήταν γεμάτα και δεν είχαν πού να μείνουν, κατέληξαν σε αυτό το σπήλαιο.

Εκεί ήταν το γαϊδουράκι και το βοϊδάκι, που με τα χνώτα τους ζέσταναν τον Χριστό! «Ἔγνω βοῦς τον κτησάμενον και όνος την φάτνην του κυρίου αὐτοῦ», δεν λέει ο Προφήτης Ησαΐας;

-Σε ένα τροπάριο, Γέροντα, λέει ότι η Υπεραγία Θεοτόκος βλέποντας τον νεογέννητο Χριστό, «χαίρουσα ομού και δακρύουσα» αναρωτιόταν:… «Επιδώσω σοι μαζόν, τω τα σύμπαντα τρέφοντι, ή υμνήσω σε, βς Υιόν και Θεόν μου; Ποίαν εύρω επὶ σοί προσηγορίαν;»

- Αυτά είναι τα μυστήρια του Θεού, η πολύ μεγάλη συγκατάβαση του Θεού, την οποία δεν μπορούμε εμείς να συλλάβουμε!

- Γέροντα, πώς θα μπορέσουμε να ζήσουμε το γεγονός της Γεννήσεως, ότι δηλαδή ο Χριστός «Σήμερον γεννάται εκ Παρθένου»;

- Για να ζήσουμε αυτά τα θεία γεγονότα, πρέπει ο νους να είναι στα θεία νοήματα. Τότε αλλοιώνεται ο άνθρωπος. «Μέγα και παράδοξον θαύμα τετέλεσται σήμερον», ψάλλουμε. Άμα ο νους μας είναι εκεί, στο «παράδοξον», τότε θα ζήσουμε και το μεγάλο μυστήριο της Γεννήσεως του Χριστού.

Εγώ θα εύχομαι η καρδιά σας να γίνη Αγία Φάτνη και το Πανάγιο Βρέφος της Βηθλεέμ να σας δώση όλες τις ευλογίες Του.

Απόσπασμα απὸ το βιβλίο: «Περί προσευχής», Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι ΣΤ’ (σελ. 195-196). Εκδόσεις Ιερόν Ησυχαστήριον «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος» Σουρωτή Θεσσαλονίκης


http://agiameteora.net/