Why Pray For the Dead? ( Elder Cleopas )

When you die you will face what is known as the partial judgment. This will include a complete examination of your life. With a good account you will be led by angels to a mystical place where we will anticipate the joys of Paradise awaiting the final judgment and your resurrection. If you do not know God at this point and have not lead a life of repentance you will be controlled by the demons who will lead you to a place where you anticipate the torments of Hell or an eternal life separated from God.
Elder Cleopa tells us this about those who are destined for eternal torments,

"If someone at the partial judgment is destined for eternal torments and is a Christian and servant of Christ, he has but one hope. His hope is in the intercession of living Christians who are able to pray to Christ for him to be rescued from the torments of hell or at least to find some relief from them." Paul tells us, "we must appear before the judgment seat of Christ, that every one may receive the things done in the body, according to what he hath done, whether it be good or bad." (2 Cor 5:10) but Elder Cleopa points out that Paul also said to Timothy, "I exhort therefore, first of all, that supplications, prayers, intercessions and giving of thanks be made for all men." (1 Tim 2:1) Also James says, "Confess your sins to one another, and pray one for another, that ye may be healed. The effectual fervent prayer of a righteous man availeth much." (James 5:16)




Elder Cleopa says,
Consequently, if our prayers are able to benefit the living for what reason are they powerless to benefit the dead, granted that they also live by their souls? God is everywhere present and hears both the prayers for the living and for the dead.


We can see in the Old Testament witness to prayers for the dead (2 Mac 12:442-45, Bar 3:4-5). We also see in Holy Tradition and in the Divine Liturgy prayers for the dead.


Praying for the dead does not place our hope of salvation in the hands of humans. Those who are separated from God will not be saved, but those who have their hope additionally in the prayers of men of faith may be helped through their prayers much like Paul depended on the prayers of his followers. We must remember that God is all powerful with unlimited goodness. He is surely able to rescind the eternal anguish of man. He asks for our love and our love of each other. When we pray for each other this is an act of love. We know the Theotokos and the angels and all the saints are always praying for us especially when we join with them in our services, such as a memorial for the dead or the Divine Liturgy. Jesus told us, "Therefore I say unto you, what things soever ye desire when ye pray, believe that ye receive them, and ye shall have them." (Mk 11:24) Elder Cleopa says, "Consequently, prayer for the reposed is not only a sign and strengthening of the love we share between us, but also proof of our faith. Thus the Savior says, "If thou canst believe, all things are possible to him that believeth." (Mk 9:23)


In the parable of the rich man and Lazarus (Luke 16) we are told of a great chasm that exist between heaven and hell.
Elder Cleopa tells us,

"Yet, this chasm does not have the power to impede the mercy of our great God, Who hears our prayers for the reposed. We do not suppose, as do the Roman Catholics that there exists a purgatorial fire, but we say that only for those who sinned very severely and did not confess their sin is the passage from Hades to Paradise impossible. For those who sinned more lightly this pathway is not definitely closed, given that in the future judgment each one's place, either in heaven or hell, will be decided definitely, inasmuch as after his judgment someone whose orientation was Hades can no longer pass over into Paradise. For those who sinned unto death, our prayers are completely futile...
God looks down from the heavens with attentiveness upon that which springs from love, for love is in its entirely the sum of His commandments." 

Elder Cleopas
Reference: The Truth of our Faith, 123-133

I believe means......

        
I believe means, that I know that every day is a new beginning.
I believe means, that I'm sure that miracles happen and dreams come true.
I believe means, how I see angels dancing among the clouds.
I believe means, that I know the value of a heart that cares, the innocence of child's eye and the wisdom of an old hand, because through their teaching I am learning about love.
I believe means, that I will find the strength and courage within me, when the time comes to pick up my pieces and start again.
I believe means, that I know that I am not alone, that life is a gift and the time has come to honor it.

I believe means, that wherever I maybe, wonderful things will happen and how do I make all my dreams and hopes reality....

I just have to believe and leave it in God's hands....

Whoever fasts and becomes angry, and harbors enmity in his heart, such a one hates God and salvation is far from him ( Saint Ephraim the Syrian )

If Thou, O man, dost not forgive everyone who has sinned against thee, then do not trouble thyself with fasting. If thou dost not forgive the debt of thy brother, with whom thou art angry for some reason, then thou dost fast in vain ­ God will not accept thee. Fasting will not help thee, until thou wilt become accomplished in love and in the hope of faith. Whoever fasts and becomes angry, and harbors enmity in his heart, such a one hates God and salvation is far from him. ­

Saint Ephraim the Syrian

Μήνυμα Αφύπνισης προς τους Κυβερνώντες και τον έντιμο Ελληνικό Λαό

Πολύς λόγος γίνεται σήμερα για τις λέξεις που λέγονται ελευθερία, σεβασμός, ανθρώπινα δικαιώματα. Λένε πολλοί, πως ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο ελεύθερο και άρα σέβεται ο Ίδιος την ελευθερία του. Μάλιστα, ακούγεται και από πνευματικούς ανθρώπους, πως πρέπει να έχουμε βαθύ σεβασμό στην ελευθερία επιλογής του συνανθρώπου μας.

Είναι όμως έτσι τόσο απλά; Αλλά ας εξετάσουμε τα πράγματα, όσο μπορούμε με βαθιά ειλικρίνεια. Και ας αρχίσουμε πρώτα από το Θεό μας, που έπλασε τον άνθρωπο. Κανείς δεν αμφιβάλλει, πως ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο δίνοντάς του και το μεγάλο δώρο της ελευθερίας του. Γιατί όμως του έδωσε το δώρο της ελευθερίας; Έδωσε το δώρο της ελευθερίας στον άνθρωπο ο Θεός, επειδή τον έπλασε κατ' εικόνα Του και καθ΄ομοίωσιν. Και από το καθ΄ομοίωσιν γεννάται η ελευθερία. Εάν όμως ο άνθρωπος αρνηθεί να γίνει καθ΄ομοίωσιν του Θεού, τότε το μεγάλο δώρο της ελευθερίας, που έχει ο άνθρωπος, γίνεται καταστροφική σκλαβιά για τον εαυτό του και για τον πλησίον του. Και αυτό αποδεικνύεται πρώτα με τους πρωτοπλάστους.

Εφόσον, όπως λέγουν μερικοί, ο Θεός σέβεται την ελευθερία του ανθρώπου, γιατί απαγόρευσε στους πρωτοπλάστους μέσα στον Παράδεισο να φάνε από τον απαγορευμένο καρπό; Εφόσον σέβεται ο Θεός την ελευθερία του ανθρώπου, γιατί έπνιξε την ανθρωπότητα, επί εποχής του Νώε με κατακλυσμό; Γιατί έκαψε ο Θεός τις πόλεις Σόδομα και Γόμορα; Γιατί πάλι ο Θεός επέτρεψε την καταστροφή του Ναού του Σολομώντα; Γιατί άφησε πάλι ο Θεός μας και ερήμωσε η Πόλις και η Αγιά Σοφιά; Και τόσα άλλα «γιατί» που χρειάζονται τόμοι ολόκληροι για να τα αναφέρουμε.

Το συμπέρασμα βγαίνει αβίαστα και απλά. Όλα αυτά γίνανε γιατί μετέτρεψε ο άνθρωπος την ελευθερία, που του έδωσε ο Θεός, σε ασυδοσία του διαβόλου και δεν έχει τέτοιο δικαίωμα ο άνθρωπος, διότι η ασυδοσία επισύρει την οργή του Θεού. Άρα λοιπόν η ελευθερία, που δόθηκε από τον Θεό στον άνθρωπο, ένα μόνο νόημα έχει. Να τη χρησιμοποιήσει για τον αγιασμό του και την ομοίωσή του προς τον Πλάστη του Θεό. Και επαναλαμβάνω. Όποιος θέλει να αρνηθεί το Θεό που τον έπλασε, έχει μεν το ελεύθερο από τον Πλάστη του Θεό να το κάνει, αλλά θα απολαύσει τις πικρές συνέπειες της κακής χρήσης της ελευθερίας του, μάλλον της ασυδοσίας του. Άρα λοιπόν, δεν σέβεται ο Θεός την ελευθερία του ανθρώπου, όπως κακώς την εννοούν μερικοί. Αλλά με πολλή λύπη, θεϊκή, πατρική, αφήνει τον άνθρωπο στην επιλογή του. Όμως αυτή η ενέργεια του Θεού δεν ονομάζεται σεβασμός, αλλά μακροθυμία. Γιατί άλλο η λέξη σεβασμός και άλλο η μακροθυμία. Διότι η λέξη σεβασμός, είναι ιερή και τη χρησιμοποιούμε, όταν θέλουμε να αποδώσουμε μεγάλη τιμή σε κάτι. Ενώ, η μακροθυμία περιέχει την ανοχή, που δείχνει ο ανώτερός μας, που αναβάλει συνεχώς από αγάπη, να μας τιμωρήσει. Ώστε λοιπόν, δεν μπορούμε και δεν έχουμε το δικαίωμα, την ασυδοσία των εσχάτων ημερών μας, να τη μεταβάλουμε και να της δίνουμε το νόημα της ελευθερίας. Πόσο μάλλον να λέμε, πως σεβόμαστε την ασυδοσία. Ας σταματήσουν επιτέλους οι θλιβεροί πολιτικοί μας, να πιπιλίζουν στο στόμα τους τη λέξη ελευθερία. Και ας ξανακοιτάξουν με ειλικρίνεια το Ελληνορθόδοξο Σύνταγμα και εκεί θα δουν, τι πραγματικά σημαίνει η λέξη ελευθερία, καλώς νοούμενη και όχι από τα αντίχριστα νομοσχέδια, που τους υποδεικνύουν οι ασύδοτοι Ευρωπαίοι, π.χ. αντιρατσιστικό νομοσχέδιο κλπ.

Δυστυχώς, μέρα με τη μέρα βλέπουμε, πως μεγαλώνει ο κίνδυνος, που προέρχεται από το αντίχριστο σύστημα. Και το σύστημα αυτό, χρησιμοποιεί τη λέξη ελευθερία και σεβασμός, για ότι αυτό κρίνει ότι είναι σωστό, για το σύστημα και τους ανθρώπους του. Δύο είναι τα δόγματα στα οποία στηρίζεται το άνομο σύστημα. Το πρώτο λέγεται ισχύς και το δεύτερο λέγεται υποκρισία. Και όλοι μας, οι ορθώς βιούντες και σκεπτόμενοι, βλέπουμε τα δύο αυτά δόγματα να εναλλάσσονται και να λειτουργούν άριστα πλέον, χωρίς καμία ενόχληση από αυτούς που έπρεπε να αντισταθούν. Βλέπουμε πλέον το σύστημα το άνομο, πως, που και γιατί, χρησιμοποιεί τις λέξεις ελευθερία, σεβασμός και ανθρώπινα δικαιώματα. Και δυστυχώς, το συνειδητό και πιστό ποίμνιο του Χριστού μας, στενάζει περίλυπο και απογοητευμένο, μη βλέποντας τους αρμόδιους ταγούς της Εκκλησίας και Πολιτείας να υπερασπίζονται τα Ιερά.

Αλλά τους βλέπουν – πλην μερικών ελαχίστων εξαιρέσεων – να είναι περιβεβλημένοι από την καταραμένη σιωπή, όπως λέγουν οι Άγιοι μας, πως όταν κινδυνεύουν τα Ιερά μας και σιωπούμε σημαίνει ενοχή και προδοσία. Και ενώ γίνονται όλα αυτά, οι εταίροι μας Ευρωπαίοι, έχουν κατασκευάσει και άλλα αισχρά και απάνθρωπα νομοσχέδια, της κτηνοβασίας και της παιδεραστίας. Ερωτώ ευθέως τους αρμοδίους. Αυτά τα αίσχη, θα τα συγκαταλέξουν με τη λέξη σεβασμός, στην ελεύθερη επιλογή του διεστραμμένου ανθρώπου; Όχι κύριοι, δεν έχει δώσει ο Θεός τέτοιο δικαίωμα ελευθερίας στο πλάσμα του, τον άνθρωπο και αυτό μας το έχει αποδείξει πάρα πολλές φορές. Ωστόσο όμως, ο Θεός έχει εμπνεύσει στο Ορθόδοξο ποίμνιο Του, να κάνει νόμους ωφέλιμους, παιδαγωγικούς, έως ότου ο άρρωστος άνθρωπος ανανήψει από την πνευματική του διαστροφή. Και αλλοίμονο, αν αυτούς τους νόμους τους αλλοιώσουν οι εκάστοτε κυβερνώντες, τότε τι να πω; Ο νοών νοείτω…

Και δυστυχώς, ελπίδα μετανοίας από τους ανθρώπους του ανόμου συστήματος δεν υπάρχει. Και μην αυταπατόμεθα και νομίζουμε, πως ίσως αλλάξουν προς το καλό. Το ερώτημα είναι, το μικρό ποίμνιο του Χριστού μας, θα παραμείνει σε αδράνεια, σε αμηχανία και ολιγοψυχία; Έχει αναλογιστεί το μικρό ποίμνιο του Χριστού, πως ο σίγουρος ηττημένος θα είναι το σύστημα του αντιχρίστου και ο σίγουρος Νικητής, ήταν, είναι και θα είναι ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός;

Εφόσον έτσι σίγουρα θα έχουν τα πράγματα, γιατί να μην είμαστε γεμάτοι από αισιοδοξία και ελπίδα; Γιατί να μην αυξήσουμε την πίστη μέσα μας; Γιατί να μην εντείνουμε τον αγώνα μας, με ότι μπορούμε ο καθένας μας; Διότι μαζί με την πίστη και την ελπίδα μας, πρέπει να συνοδεύεται και ο κατά δύναμιν αγώνας μας. Πρέπει να γνωρίζουμε και τούτο. Πως οι Άγιοι μας, πάντα προσδοκούσαν να περάσουν δύσκολες καταστάσεις διωγμών της Πίστεως για να αγωνισθούν περισσότερο! Επομένως, πρέπει να καταλάβουμε σιγά-σιγά, πως τις δυσκολίες που θα συναντήσουμε – ο Θεός ξέρει, τι, πως και πότε θα γίνουν – στην πορεία μας, άμα τις αντιμετωπίσουμε με γενναίο φρόνημα, θα μας τις βγάλει σε καλό ο Θεός μας.

Ώστε λοιπόν κύριοι, σταματήστε επιτέλους να εκμεταλλεύεστε τη λέξη ελευθερία, διότι είναι ιερή λέξη και προέρχεται από τον Τριαδικό Θεό μας, που είναι η όντως ελευθερία, εξ΄ου και η προέλευσή της.

Το σύστημα του αντιχρίστου, από αιώνες τώρα, λειτουργεί μυστηριωδώς με διαφορετικό τρόπο σε κάθε εποχή. Όμως πάντα, ένας είναι ο στόχος του συστήματος, ο Χριστός. Τους ενοχλεί να βλέπουν τον τρόπο ζωής του Χριστού, σε σύνολο ανθρώπων και ιδιαιτέρως στην Ελλάδα, που είναι το κεντρικό σημείο του πλανήτη της γης.

Όλα αυτά που ακούμε και βλέπουμε, περί οικονομικής κρίσεως και άλλα πολλά, είναι απλά κατασκευάσματα και φτιαγμένες αιτίες, για να πολεμήσουν τον τρόπο ζωής του Χριστού, που βιώνεται από τους Ορθόδοξους Χριστιανούς.

Ώστε λοιπόν, ο στόχος χτυπήματος για το αντίχριστο σύστημα είναι η Ορθοδοξία, εν πρώτοις στην Ελλάδα μας και φυσικά στα υπόλοιπα κράτη, όπου υπάρχει Ορθοδοξία. Δεν μας ξενίζει αυτό το γεγονός καθόλου, διότι δύο χιλιάδες και πλέον έτη, η Ορθοδοξία δέχεται σφοδρό πόλεμο από το άνομο σύστημα, άλλοτε ύπουλο, κρυφό και άλλοτε φανερό. Όμως το γεγονός και το αποτέλεσμα είναι πάντα το ίδιο. Ποτέ το σύστημα του αντιχρίστου δεν έχει γευθεί έστω και μία φορά τη νίκη. Πάντα ηττημένο είναι και ας φαίνεται μερικές φορές φανταστικά πως επικρατεί ψεύτικα. Το ίδιο θα συμβεί και στη σημερινή μας εποχή. Θα γευθεί, για μια ακόμη φορά, οδυνηρή ήττα το παράνομο σύστημα με τους ανθρώπους του. Διότι πολύ σωστά έχει πει ένας Άγιος, πως το σύστημα με τους ανθρώπους του θα εξολοθρευτεί με τα ίδια του τα όπλα.

Αξίζει να αναφέρουμε ένα παράδειγμα, μάλλον το πρώτο μεγαλειώδες γεγονός που έγινε στο φρικτό Γολγοθά. Τότε, το άνομο σύστημα της εποχής εκείνης των Εβραίων, έπεισε τον Πιλάτο και έδωσε καταδικαστική απόφαση για τον Κύριο μας Ιησού Χριστό, με σταυρικό θάνατο. Να πούμε όμως, πως εκείνη την εποχή, πριν γίνει η σταύρωση του Ιησού Χριστού, ο σταυρός ήταν φοβερό όπλο του διαβόλου και του ανόμου συστήματος. Τους χειρότερους κακούργους, με σταυρικό θάνατο τους αποτελειώνανε. Και μάλιστα εκτός ότι ήτανε φρικτός ο θάνατος, ο σταυρικός, λεγόταν και επιπλέον καταραμένος αυτός που πέθαινε επάνω στο σταυρό.

Αυτός λοιπόν ο σταυρός, το πρώην καύχημα του διαβόλου και του ανόμου συστήματος, το φοβερό εκτελεστικό τους όπλο, έγινε μετά τη Σταύρωση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ο όλεθρός τους! Έγινε η κατάρα τους, έγινε ο κατατρεγμός τους, σε σημείο να μην μπορεί ο διάβολος και τα όργανά του συστήματος να τον ατενίσουν με τα μάτια τους. Διότι όταν κοιτάζανε τον Σταυρό, τρέμανε από το φόβο τους και αφανιζόταν από το πρόσωπο της γης. Ενώ για τους Πιστούς Ορθοδόξους του Χριστού, ο Σταυρός έγινε Ευλογία και Ζωή και όπλο ακαταμάχητο. Αυτό εννοούσε ο Άγιος, που έλεγε, πως το κακό μόνο του καταστρέφεται, με τα δικά του όπλα.

Δυστυχώς, βλέπουμε και σήμερα έναν ανοιχτό πόλεμο εναντίον του Τιμίου Σταυρού, από τους ανθρώπους του ανόμου συστήματος. Προσπαθούν να εξαφανίσουν το πρώην περιβόητο όπλο τους, το Σταυρό. Γιατί άραγε τους πειράζει ο Σταυρός τώρα; Τι συμβαίνει; Γιατί θέλουν και προσπαθούν με κάθε τρόπο να εξαφανίσουν το πρώην αγαπημένο τους όπλο; Μα τώρα μετά τη Σταύρωση του Κυρίου μας, ο Σταυρός λέγεται Τίμιος και εκπέμπει τη Μεγαλοσύνη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Από αυτή τη Μεγαλοσύνη καίγεται ο αντίχριστος και τα όργανά του. Αυτή η Μεγαλοσύνη του Χριστού που εκπέμπεται από τον Τίμιο Σταυρό, κάνει τώρα το άνομο σύστημα να μισεί θανάσιμα το Σταυρό και όσους πιστούς τον προσκυνούν με ευλάβεια. Το συμπέρασμα λοιπόν από όσα είπαμε είναι το εξής. Ο αληθινά ελεύθερος είναι ο Τριαδικός Θεός μας και από αυτόν πηγάζει η ελευθερία. Και δεν μπορούν να λένε μερικοί, ότι είναι ελεύθεροι, εάν πρώτα δεν έχουν συνδεθεί με το Θεό μας. Όποιοι και όσοι είναι πολέμιοι του Τριαδικού Θεού και συγχρόνως λένε ότι είναι ελεύθεροι και κηρύττουν ελευθερία, αυτοί πρώτοι εξαπατήθηκαν οι ίδιοι και στη συνέχεια προσπαθούν να εξαπατήσουν τον Λαό.

Παραλείψαμε και μια άλλη λέξη, που χρησιμοποιεί συνεχώς παράνομα το σύστημα για να παραπλανήσει τον Λαό και είναι η λέξη δικαίωμα και η περιβόητη φράση ανθρώπινα δικαιώματα. Εδώ πρέπει να κάνουμε μία εξήγηση, πως παραδείγματος χάριν, οι φτωχοί πολίτες μιας χώρας, όταν γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους εκάστοτε δυνάστες και παράνομους πολιτικούς, πολύ σωστά κάνουν και παλεύουν να διεκδικήσουν τα ανθρώπινα τους δικαιώματα.

Όμως τι να πούμε, όταν το σύστημα θέλει να περάσει ένα αντίχριστο και παράνομο νομοσχέδιο και επικαλείται τα ανθρώπινα δικαιώματα; Και ερωτώ, είναι ανθρώπινο δικαίωμα ο φόνος που γίνεται με την έκτρωση; Μη ξεχνάμε ότι με την πρόφαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πέρασε αυτός ο αναίσχυντος νόμος που νομιμοποίησε τις εκτρώσεις. Είναι δικαίωμα των ανθρώπων, να επιδεικνύουν το κουσούρι τους και να μολύνουν με αυτόν τον τρόπο την κοινωνία μας οι ομοφυλόφιλοι;

Σε λίγο θα μας έρθουν και άλλα φρικτά νομοσχέδια από τους Ευρωπαίους εταίρους μας και εννοώ την κτηνοβασία και την παιδεραστία, που ήδη ψηφίστηκαν και λειτουργούν «άψογα» στους «υπερπολιτισμένους» εταίρους μας. Σας ερωτώ, θεωρούνται και αυτά, ανθρώπινα δικαιώματα; Όντως ιλιγγιά ο νους του ορθώς σκεπτόμενου, αγνού Έλληνα πολίτη. Εάν σε καμιά περίπτωση δεν έχει δικαίωμα να βλάψει κανείς τον εαυτό του, τότε με τι είδους δικαίωμα μπορεί να βλάψει τον συνάνθρωπό του; Διότι όλα αυτά τα νομοσχέδια που ψηφίστηκαν και τα παρόμοια που πρόκειται να ψηφιστούν, είναι γεμάτα από τη θανατηφόρα φθορά, πρώτα για τον ίδιο τον εαυτό τους και μετά για τον πλησίον τους.

Μου έλεγε κάποιος για τη νέα εποχή του αντιχρίστου, που ήδη ενεργείται σήμερα, πως μοναδικός στόχος είναι να φθάσει η ανθρωπότητα να ζει στο άκρον της ασυδοσίας. Και μόνο ένα πράγμα θα απαγορεύσουν αυστηρώς. Το να είναι κανείς Ορθόδοξος Χριστιανός. Όλα τα άλλα θα επιτρέπονται, στην κυριολεξία όλα, και φυσικά όλοι το αντιλαμβανόμαστε, πως ο πρωταρχικός στόχος για το σύστημα είναι η Ελλάδα μας.

Νομίζουν πως αν καταφέρουν και αποχριστιανοποιήσουν την Ελλάδα, μετά τα υπόλοιπα θα είναι εύκολα για αυτούς. Δεν έχουν υπολογίσει όμως δύο πράγματα και για αυτό πάλι θα αποτύχουν. Το πρώτο που δεν έχουν υπολογίσει, είναι πως ο Έλληνας έχει βαθιά μέσα του μια λεβεντιά και έναν ηρωισμό, που βγαίνει ξαφνικά στην ώρα του. Έχει αυτό, που έχει πει ο ένδοξος ήρωας μας, ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, πως όταν μου πειράξουν τη Θρησκεία και την Πατρίδα μου, γίνομαι θηρίο.

Και το δεύτερο, φυσικά που εκουσίως αγνοεί το σύστημα, είναι η μεγάλη αγάπη που έχει ο Τριαδικός μας Θεός προς την Ελλάδα μας. Συνήθως ο Θεός μας, περιμένει πρώτα να ενεργήσει η λεβεντιά και ο ηρωισμός του Έλληνα και μετά επεμβαίνει και ο Ίδιος ευεργετικά για τον αγαπημένο Λαό Του. Η Ιστορία βρίθει από τέτοιες επεμβάσεις του Θεού μας, πρώτα με τον αγαπημένο Του Ισραηλιτικό Λαό και μετά με τον αγαπημένο Ορθόδοξο Λαό Του.

Αλήθεια, αυτή την Ιστορία δεν τη λαμβάνει υπόψη του το σύστημα; Δεν λαμβάνει υπόψη του, πως ίσως έρθει ξαφνικά αντιμέτωπο με τον ηρωισμό, τη λεβεντιά και το θηρίο για το οποίο κάνει λόγο ο Στρατηγός Μακρυγιάννης;

Τέλος, ολοψύχως εύχομαι ο αγνός Λαός της Πατρίδας μας, να αφυπνιστεί σύντομα και να αποτινάξει όλα τα νομοσχέδια της ντροπής που αμαυρώνουν τη δόξα της Ελλάδας μας, μιας δόξας που έχει αποκτηθεί με πολύ αίμα και θυσία.

Στους δε θλιβερούς πολιτικούς μας, θέλω να τους υπενθυμίσω και να τους πω, πως δεν υπάρχει απαισιότερο από το να προδίδει κανείς την Πίστη και την Πατρίδα του.

Εύχομαι να μην το πράξουν.
Αμήν

Μοναχός Αρσένιος
Σκήτη Κουτλουμουσίου
Άγιον Όρος
31 Ιανουαρίου 2016

πηγή: www.pentapostagma.gr

Ο Κύριος γνωρίζει εμάς, πριν γνωρίσομε εμείς τον εαυτό μας. ( Αγιος Πορφύριος )

 

Είναι άπειρη, περιλαμβάνει όλα τα όντα, ορατά και αόρατα, έσχατα και αρχαία.


Τα γνωρίζει ο Θεός όλα με ακρίβεια, σε όλο το βάθος και το πλάτος τους. Ο Κύριος γνωρίζει εμάς, πριν γνωρίσομε εμείς τον εαυτό μας.

Γνωρίζει τις διαθέσεις μας και την παραμικρή μας σκέψη, τους λογισμούς, τις αποφάσεις μας, πριν να τις πάρομε. Αλλά και προ της συλλήψεώς μας και προ καταβολής κόσμου μας γνώριζε καλά.

Γιαυτό ο Δαβίδ θαυμάζει και φωνάζει: «Κύριε, εδοκίμασάς με και έγνως με …»
Το Πνεύμα το Άγιον εισχωρεί παντού. Γιαυτό εκείνος που εμφορείται υπό του Αγίου Πνεύματος έχει και αυτός τη γνώση του Θεού. Γνωρίζει το παρελθόν, το παρόν, το μέλλον.
Του τα φανερώνει το Άγιον Πνεύμα. Τίποτα δεν είναι άγνωστο στον Θεό απ’ τις πράξεις μας, αλλά γράφονται όλα. Γράφονται κι όμως δεν γράφονται. Γεννιούνται και υπάρχου, αλλά δεν γεννιούνται. Αυτό που ξέρετε εσείς τώρα, το ξέρει ο Θεός προ καταβολής κόσμου. Σας θυμίζω αυτό που λέει ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος στην Ευχή προ της Θείας Μεταλήψεως.

Ακούστε: «Το μεν ακατέργαστόν μου έγνωσαν οι οφθαλμοί Σου· επί το βιβλίον δε Σου και τα μήπω πεπραγμένα γεγραμμένα Σοι τυγχάνει».

Αυτά τα λόγια κάποιοι τα παρεξηγούν και τα μπερδεύουν. «Αφού ο Θεός τα έχει όλα γραμμένα, έχομε μοίρα, λένε, έχομε τύχη, έχομε πεπρωμένο. Άρα ήταν γραμμένο και πεπρωμένο να κάνεις, για παράδειγμα, φόνο· σε είχε προορίσει γι’ αυτό ο Θεός». Θα μου πεις:«Αν είναι γραμμένο ότι εγώ επρόκειτο να σκοτώσω εσένα, είμαι εγώ υπεύθυνος ή ανεύθυνος; Αφού και τα «μήπω πεπραγμένα γεγραμμένα Σοι τυγχάνει», γιατί να είμαστε υπεύθυνοι οι άνθρωποι; Τώρα πες μου εσύ, που λέεις ότι ο Θεός είναι αγαθός, γιατί το έγραφε και δεν με απέτρεπε να το κάνω;»
Εδώ είναι το μυστήριο. Ο Θεός εν τη παντοδυναμία Του και παγγνωσία Του γνωρίζει τα πάντα, και τα μέλλοντα να συμβούν, αλλά δεν είναι Εκείνος υπαίτιος για το κακό. Ο Θεός προγνωρίζει αλλά δεν προορίζει. Για τον Θεό δεν υπάρχει παρελθόν, παρόν και μέλλον. Όλα είναι γυμνά και τετραχηλισμένα ενώπιόν Του.

Πως το λέει ο απόστολος Παύλος;
«Πάντα δε γυμνά και τετραχηλισμένα τοις οφθαλμοίς Αυτού». Ως παντογνώστης γνωρίζει και το αγαθό και το κακό. Συνεργάζεται με το αγαθό ως φύσει αγαθός και είναι ξένος του κακού. Αφού είναι ξένος του κακού, πώς είναι δυνατόν να μας προορίζει γι’ αυτό;
Ο Θεός εδημιούργησε τα πάντα καλά λίαν και έδωσε σε όλα αγαθό άγιο προορισμό.

Το κακό είναι πρόβλημα, το οποίο η θρησκεία μας το εξηγεί μ’ ένα θαυμάσιο τρόπο, που καλύτερος δεν υπάρχει. Η εξήγηση που του δίνει είναι η εξής: Το κακό υπάρχει και προέρχεται απ’ τον διάβολο. Μέσα μας έχομε και το κακό πνεύμα και το αγαθό πνεύμα και μάχονται αλλήλους. «Ή γαρ τον ένα μισήσει και τον έτερον αγαπήσει ή ενός ανθέξεται και του ετέρου καταφρονήσει· ου δύνασθε Θεώ δουλεύειν και μαμωνά»
Μέσα μας δηλαδή γίνεται πάλη μεταξύ καλού και κακού. Σ’ αυτήν όμως την πάλη ο άνθρωπος είναι ελεύθερος ν’ αποφασίσει τι θα διαλέξει. Άρα δεν είναι ο Θεός που προορίζει κι αποφασίζει αλλά η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου.

Βιβλίο"Βίος και Λόγοι" Γέροντος Πορφυρίου 

http://agapienxristou.blogspot.ca/2015/03/blog-post_56.html

Εὐχαριστῶ τόν Θεόν ὅπου μέ ἡξίωσε….να λέγωμαι Μοναχός. ( Ὅσιος Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής )

Ὅσιος Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής (2/11/1897 – 28/8/1959)

Ευχαριστώ τον Θεόν όπου με ηξίωσε να φορέσω το Άγιον και Αγγελικόν σχήμα και να λέγωμαι Μοναχός.


Επιποθούσα δε και εκαταφλέγετο η καρδία μου εις το να μανθάνω περί της ‘Υμών υγείας ψυχικής και σωματικής· αλλ’ η εντολή η λέγουσα «ο αγαπών πατέρα η μητέρα υπέρ εμέ ουκ έστιν μου άξιος», αυτή με αναγκάζει να λησμονήσω όχι μόνον γονείς, αδελφούς και συγγενείς, αλλά και αυτό ακόμη το ίδιον σώμα….

Και όλος ο έρωτας και η αγάπη της ψυχής θέλει να είναι προς τον Θεόν.
Εις Αυτόν θέλει να ατενίζη τα όμματα και να θεωρή και να προσεύχεται, να ζητή και να λαμβάνη τα αρμόδια φάρμακα προς κάθαρσιν εαυτής και ανάπτυξιν του πνευματικού ανθρώπου…

 Ὅσιος Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής 

«Όσοι μάλιστα δεν εξομολογούνται, δέχονται επιδράσεις δαιμονικές...» ( Άγιος Παΐσιος )

         
1)Πως εργάζεται ο διάβολος"
2) "Ο διάβολος μας βάζει ένεση αναισθησίας"

1) «Ό διάβολος προσπαθεί να άχρηστέψη τον αγωνιστή»

- Γέροντα, μερικές φορές οι πειρασμοί έρχονται ό ένας πάνω στον άλλον και δεν αντέχω.
- Να σου πω μια λύση, για να τους αποφυγής; Θα την δεχθης;
- Ναι.
- Η μόνη λύση για να αποφυγής τους πειρασμούς είναι να... συμμαχήσης με τον διάβολο!... Τι γελάς; Δεν σου αρέσει αύτη η λύση; Κοίταξε να σου πω. Όσο κανείς αγωνίζεται, θα έχη πειρασμούς και δυσκολίες. Και όσο προσπαθεί να άποφύγη τον πειρασμό, τόσο κόντρα τοϋ πάει ό διάβολος. Άλλα με τους πειρασμούς - αν τους αξιοποιήσουμε σωστά -, δίνεται η ευκαιρία, επειδή μερικές φορές η ζωή μας είναι άντιευαγγελική, να γίνη «ευαγγελική».

- Γέροντα, σκαλώνω σε μερικά ασήμαντα πράγματα και δεν έχω μετά διάθεση να αγωνισθώ για κάτι ανώτερο.
- Αυτά είναι σαν τις νάρκες που βάζει ό εχθρός, για να άχρηστέψη τον στρατό. Το ταγκαλάκι, όταν δη ότι δεν μπορεί να κάνη άλλη ζημιά στον αγωνιστή, κοιτάει πως να τον άχρηστέψη με ασήμαντα πράγματα. Ύστερα, να ξέρης οτι υπάρχουν και μικρά ταγκαλάκια, που κάνουν όμως μεγάλη ζημιά. Μια φορά ρώτησαν ένα μικρό ταγκαλάκι: «Τάχα τι μπορείς να κάνης εσύ;». «Έγώ τι μπορώ να κάνω; Πάω και μπερδεύω τις κλωστές στις μοδίστρες, στους τσαγκάρηδες, απάντησε, και τους κάνω να θυμώνουν». Τα μεγαλύτερα σκάνδαλα γίνονται από τιποτένια πράγματα, όχι μόνο σ' εμάς, άλλα μερικές φορές και στα κράτη.

Στους πνευματικούς ανθρώπους δεν υπάρχουν σοβαρές αφορμές για σκάνδαλα, από τα μικρά παίρνει ό διάβολος αφορμή. Τσακίζει τον άνθρωπο ψυχικά με κάτι χαζά, παιδικά πράγματα, οπότε κάνει την καρδιά του όπως εκείνος θέλει και μένει μετά κανείς ένα κούτσουρο.

- Γιατί, Γέροντα, ενώ βάζω ενα πρόγραμμα, μια σειρά στον αγώνα μου, και ξεκινώ με διάθεση να αγωνισθώ, σύντομα ξεχνιέμαι;

- Δεν ξέρεις; Το ταγκαλάκι, όταν πάρη είδηση ότι κάνουμε δουλειά πνευματική, τότε γυρίζει το κουμπί αλλού. Ένώ βάζουμε ένα πρόγραμμα, μια άλφα σειρά, βρισκόμαστε σε άλλη και, αν δεν προσέξουμε, το αντιλαμβανόμαστε μετά από μέρες. Γι' αυτό ό αγωνιστής πρέπει να πηγαίνη όλο κόντρα στον διάβολο - φυσικά με διάκριση - και να τον παρακολουθή κάποιος έμπειρος Πνευματικός.
- Έναν άνθρωπο που δεν κάνει λεπτή εργασία στον εαυτό του, ό σατανάς τον πολεμάει;

- Ό σατανάς δεν πάει σε έναν άχρηστο άνθρωπο, αλλά πάει σε έναν αγωνιστή, για να τον πειράξη και να τον αχρηστέψη. Δεν χάνει τον καιρό του να κάνη λεπτή εργασία σε κάποιον που δεν κάνει λεπτή εργασία. Στέλνει σ' αυτόν που ράβει με σακκορράφα, διάβολο με σακκορράφα. Σ' αυτόν που κάνει λεπτό εργόχειρο, στέλνει διάβολο που κάνει λεπτό εργόχειρο. Σ' αυτόν που κάνει πολύ ψιλό κέντημα, στέλνει διάβολο για πολύ ψιλή εργασία. Σ’ αυτούς που κάνουν χονδρή δουλειά στον εαυτό τους, στέλνει χονδρό διάβολο. Στους αρχαρίους στέλνει, αρχάριο διάβολο.
Οι άνθρωποι που έχουν λεπτή ψυχή, πολύ φιλότιμο και είναι ευαίσθητοι, χρειάζεται να προσέξουν, γιατί βάζει και ό διάβολος την ουρά του και τους κάνει πιο ευαίσθητους, και μπορεί να φθάσουν στην μελαγχολία η ακόμη - Θεός φυλάξοι - και στην αυτοκτονία.

Ο διάβολος, ενώ εμάς τους ανθρώπους μας βάζει να πηγαίνουμε κόντρα στον πλησίον μας και να μαλώνουμε, ό ιδιος ποτέ δεν πάει κόντρα. Τον αμελή τον κάνει πιο αμελή, τον αναπαύει με τον λογισμό: «Το κεφάλι σου πονάει, είσαι αδιάθετος, δεν πειράζει και αν δεν σηκωθής για προσευχή». Τον ευλαβή τον κάνει πιο ευλαβή, για να τον ρίξη στην υπερηφάνεια, η τον σπρώχνει να αγωνισθή περισσότερο άπό τις δυνάμεις του, ώστε να αποκάμη και να αφήση μετά όλα τα πνευματικά του όπλα και να παραδοθή ό πρώην πολύ αγωνιστής. Τον σκληρόκαρδο τον κάνει πιο σκληρόκαρδο, τον ευαίσθητο υπερευαίσθητο.
Και βλέπεις πόσοι άνθρωποι, άλλοι γιατί έχουν κάποια ευαισθησία και άλλοι γιατί έχουν κλονισθή τα νεύρα τους, ταλαιπωρούνται με αϋπνίες και παίρνουν χάπια η βασανίζονται και χαραμίζονται στα νοσοκομεία. Σπάνια να δης σήμερα άνθρωπο ισορροπημένο. Έγιναν μπαταρίες οι άνθρωποι.
Οι περισσότεροι είναι σαν να έχουν ηλεκτρισμό. Όσοι μάλιστα δεν εξομολογούνται, δέχονται επιδράσεις δαιμονικές, έχουν έναν δαιμονικό μαγνητισμό, γιατί ό διάβολος έχει εξουσία επάνω τους. Λίγοι άνθρωποι, είτε αγόρια είτε κοπέλες είτε ηλικιωμένοι είναι, έχουν ένα βλέμμα γαλήνιο. Δαιμονισμός! Ξέρεις τι θα πη δαιμονισμός; Να μην μπορής να συνεννοηθής με τον κόσμο.


2)Ό διάβολος μας βάζει ένεση αναισθησίας

-Είπα σε κάποιους γιατρούς που συζητούσαν για την αναισθησία που κάνουν στις εγχειρήσεις: «Του πειρασμού η αναισθησία έχει άσχημες επιπτώσεις στον άνθρωπο, ενώ αυτή που κάνετε εσείς βοηθάει».
Η αναισθησία του διαβόλου εϊναι σαν το δηλητήριο που ρίχνει το φίδι στα πουλιά η στα λαγουδάκια, για να παραλύσουν και να τα καταπιή, χωρίς να αντιδράσουν.
Ο διάβολος, οταν θέλη να πολεμήση έναν άνθρωπο, στέλνει πρώτα ένα διαβολάκι «αναισθησιολόγο», για να κάνη τον άνθρωπο πρώτα αναίσθητο, και μετά πηγαίνει ο ϊδιος και τον πελεκάει, τον κάνει ό,τι θέλει... Άλλα προηγείται ό... «αναισθησιολόγος».
Μας βάζει ένεση αναισθησίας και ξεχνούμε. Να, βλέπεις, οι μοναχοί υποσχόμαστε «υβρισθήναι, χλευασθήναι κ.λπ.», και τελικά, ό πειρασμός μερικές φορές μας μπερδεύει και κάνουμε τα αντίθετα από αυτά που υποσχεθήκαμε. Αλλιώς ξεκινάμε και αλλιώς καταλήγουμε. Για αλλού ξεκινήσαμε να πάμε και αλλού πηγαίνουμε. Δεν προσέχουμε. Δεν σάς έχω πει παραδείγματα;
Παλιότερα, στην Κόνιτσα δεν υπήρχε Τράπεζα. Αναγκάζονταν οι άνθρωποι να πάνε στα Γιάννενα, όταν ήθελαν να πάρουν κανένα δάνειο. Ξεκινούσαν λοιπόν μερικοί από τα γύρω χωριά και πήγαιναν εβδομήντα δύο χιλιόμετρα με τα πόδια, να πάρουν δάνειο, για να αγοράσουν λ.χ. ενα άλογο. Τότε, αν κανείς είχε ένα άλογο, μπορούσε να συντήρηση την οικογένεια του. Έκανε ζευγάρι με το άλογο κάποιου άλλου και όργωνε. Μια φορά ξεκίνησε ένας να πάη στα Γιάννενα, να πάρη δάνειο, για να άγοράση ένα άλογο, να ὸργώνη τα χωράφια του και να μην παιδεύεται να σκάβη με την τσάπα. Πήγε λοιπόν στην Τράπεζα, πήρε το δάνειο και μετά πέρασε και από τα εβραίικα μαγαζιά και χάζευε.
Τον έβλεπε ό ένας Εβραίος, τον τραβούσε μέσα. «Πέρνα μέσα, μπάρμπα, έχω καλό πράγμα!».
Έμπαινε εκείνος μέσα, άρχιζε ό Εβραίος να κατεβάζη τα τόπια από τα ράφια. Τα έπαιρνε, τα τίναζε. «Πάρ' το, του έλεγε, είναι καλό, και για τα παιδιά σου θα σου το δώσω πιο φθηνό».
Έφευγε άπό τον έναν, προχωρούσε παραπέρα, χάζευε σε άλλον. «Έλα, μπάρμπα, μέσα, του έλεγε ό Εβραίος, θα σου το δώσω πιο φθηνό». Κατέβαζε τα τόπια, τα άνοιγε, τα άπλωνε. Ζαλίστηκε στο τέλος ό καημένος. Είχε και λίγο φιλότιμο, σου λέει «τώρα τα κατέβασε τα τόπια, τα άπλωσε...», και δήθεν «για τα παιδιά του πιο φθηνό», έδωσε τα χρήματα που είχε πάρει από την Τράπεζα και αγόρασε ένα τόπι πανί, αλλά και αυτό ήταν χωνεμένο! Μα και ένα τόπι πανί τι να το κάνη; Και ένας πλούσιος δεν έπαιρνε ένα τόπι πανί έπαιρνε όσο του χρειαζόταν.
Τελικά γύρισε στο σπίτι με ένα τόπι σάπιο ύφασμα! «Που είναι το άλογο;», τον ρωτάν. «Έφερα ύφασμα για τα παιδιά!», λέει. Άλλα τι να το κάνουν τόσο ύφασμα; Χρεώθηκε εν τω μεταξύ στην Τράπεζα, και άλογο δεν πήρε παρά ένα τόπι πανί χωνεμένο. Άντε πάλι να πηγαίνη να σκάβη με την τσάπα στα χωράφια, να δυσκολεύεται, για να ξεχρεώση το δάνειο! Αν αγόραζε άλογο, θα επέστρεφε και καβάλα, θα ψώνιζε και λίγα πράγματα για το σπίτι του και δεν θα σκοτωνόταν να σκάβη με την τσάπα! Άλλα για να χαζεύη στα μαγαζιά τα εβραίικα, είδατε τι έπαθε;
Έτσι κάνει και ό διάβολος, σαν τον πονηρό έμπορο σε τραβάει από 'δώ, σε τραβάει από ‘κει, σου βάζει τρικλοποδιές, και τελικά σε καταφέρνει να πας εκεί που θέλει εκείνος. Για άλλου ξεκινάς και αλλού καταλήγεις, αν δεν προσέξης. Σε ξεγελάει και χάνεις τα καλύτερα χρόνια σου.

Απόσπασμα από τις σελίδες 109 -113 του βιβλίου:
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Β΄
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

http://agapienxristou.blogspot.ca/2015/03/blog-post_72.html

Ἑρμηνεία τῆς εὐχῆς τοῦ ἁγίου Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου «Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου» ( Νικολάου, μητρ. Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς )

 

 Με τη βοήθεια του Θεού φθάσαμε στο ξεκίνημα της Μεγάλης Σαρακοστής που θα μας οδηγήσει στη μεγάλη εορτή του Πάσχα. Αυτή η ευλογημένη περίοδος, ειδικά στην εποχή μας και στις δυσκολίες που ζούμε όλοι μας, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μας αφήσει ίδιους... Θα ήταν μεγάλη αδικία για καθένα από εμάς να περάσει η Σαρακοστή ανεκμετάλλευτη... Θα πρέπει να κάνουμε κάτι, ώστε να αλλάξει λίγο η πορεία της ζωής μας, να μεταμορφωθεί λίγο η ψυχή μας.
Στόχος τῆς πνευματικῆς μας πορείας εἶναι ἡ ὁμοίωσή μας μὲ τὸν Θεό, ἡ ὁποία ἐπιτυγχάνεται διὰ τοῦ ἐναρέτου βίου. Ἡ ἀρετὴ εἶναι μία γενικὴ λέξη, ποὺ ἀναλύεται ὅμως σὲ ἐπὶ μέρους ἀρετές. Δὲν ἔχει νὰ κάνει τόσο μὲ τὰ βιώματα, τὶς ἐμπειρίες, ἀλλὰ μὲ κάτι κάπως πιὸ πρακτικό, κάπως πιὸ καθημερινό, ποὺ ἀποτελεῖ τὸν καρπὸ τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Ἡ πνευματική μας ζωὴ μπορεῖ νὰ ἔχει τὰ στοιχεῖα τῆς ἐξωτερικῆς λατρείας, μπορεῖ νὰ διακατέχεται ἀπὸ τὰ χαρακτηριστικὰ τοῦ πνευματικοῦ λόγου, μπορεῖ νὰ διαβάζουμε τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ, νὰ μιλᾶμε γιὰ τὰ πνευματικά, νὰ ἔχουμε συνήθειες πνευματικὲς καὶ γνώσεις θεολογικές, ἀλλά, ἂν τὰ χέρια μας δὲν εἶναι γεμάτα ἀπὸ καρπούς, ἂν ἡ ζωή μας δὲν εἶναι στολισμένη μὲ συγκεκριμένες ἀρετές, τότε μᾶλλον ζημιὰ κάνει ἡ μαρτυρία μας καὶ μᾶλλον καταστροφὴ συμβαίνει στὴν ψυχή μας. Εἶναι ἀνάγκη, λοιπόν, νὰ ὑπάρχουν τὰ σκαλοπάτια τῶν συγκεκριμένων ἀρετῶν, ποὺ ὁδηγοῦν τὴν ψυχή μας ἀπὸ τὸ ἐπίγειο φρόνημα στὶς οὐράνιες καταστάσεις γιὰ τὶς ὁποῖες διαρκῶς μᾶς μιλάει ἡ Ἐκκλησία μὲ τόση πίστη, μὲ τόση ἀγάπη, μὲ τόση διάθεση νὰ μᾶς κάνει μετόχους αὐτῶν τῶν μεγάλων εὐλογιῶν.
Ἀπὸ ποῦ λοιπὸν νὰ μποῦμε σὲ αὐτὸ τὸ στάδιο τῶν ἀρετῶν, ἀπὸ ποιὰ πόρτα νὰ εἰσέλθουμε σὲ αὐτὸν τὸν χῶρο τοῦ πρακτικοῦ βίου, ἀπὸ ποῦ νὰ ἀρχίσουμε τὴν ἄνοδο, νὰ ἀκολουθήσουμε τὰ σκαλοπάτια ποὺ θὰ μᾶς φθάσουν στὴν κορυφή; Τί νὰ χρησιμοποιήσουμε ὡς ἀφορμή;
Ὑπάρχει μία προσευχή, ποὺ εἶμαι βέβαιος πὼς οἱ περισσότεροι ἀπὸ μᾶς τὴ γνωρίζουν. Εἶναι μία προσευχὴ ποὺ προσδιορίζει τὴ Μεγάλη Τεσσαρακοστή, τὴ λέμε μόνο σὲ αὐτὴν τὴν περίοδο. Μία προσευχὴ μετανοίας, ποὺ ἀνοίγει τοὺς ὁρίζοντές μας. Μία προσευχὴ ἡ ὁποία ὑπάρχει σὲ ὅλες ἀνεξαιρέτως τὶς ἀκολουθίες. Μάλιστα, σὲ μερικὲς ἐμφανίζεται καὶ δύο φορές. Μία πολὺ παλιὰ προσευχὴ , ἡ ὁποία ὅμως πολὺ βαθειὰ περιγράφει τὴν ἀνθρώπινη ψυχὴ καὶ τὸν ἀγώνα της, τὸ μυστήριο καὶ τὴν προοπτική της. Εἶναι ἡ προσευχὴ τοῦ ὁσίου Ἐφραίμ.
«Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργείας, φιλαρχίας καὶ ἀργολογίας μή μοι δῶς. Πνεῦμα δὲ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς καὶ ἀγάπης, χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ. Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰ πταίσματα, καὶ μὴ κατακρίνειν τὸν ἀδελφόν μου, ὅτι εὐλογητὸς εἶ, εἰς τοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν».
Τόσο μικρὴ ἀλλὰ τόσο περιεκτική! Μάλιστα, κατὰ τὸ τυπικὸ τῆς Ἐκκλησίας δὲν ἀπαγγέλλεται ἁπλὰ ἀλλὰ συνοδεύεται ἀπὸ κινήσεις μετανοίας. Στὰ μοναστήρια, ἂν τυχὸν ἔχετε πάει, τηρεῖται ἐπακριβῶς τὸ τυπικὸ αὐτό, ὅπως ἀναγράφεται στὶς φυλλάδες καὶ στὸ Ὡρολόγιο. Λέγει ἐκεῖ ὅτι ποιοῦμε τρεῖς μετανοίας μετὰ ἀπὸ τὸν κάθε στίχο καὶ μετὰ κάνουμε δώδεκα μικρὲς καὶ ἐπαναλαμβάνουμε τὸ τελευταῖο κομμάτι καὶ μετὰ ἄλλη μία μεγάλη.
Δηλαδή, «Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου...» -τελειώνουμε τὸ πρῶτο κομμάτι- καὶ κάνουμε μία στρωτὴ ἐδαφιαία μετάνοια, ἀπὸ αὐτὲς τὶς μεγάλες, τὶς βαθιές. Συνεχίζουμε: «Πνεῦμα δὲ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς καὶ ἀγάπης...»· δεύτερη μετάνοια. «Δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμᾶ πταίσματα...»· τρίτη μετάνοια. Καὶ μετὰ σιωπηρῶς λέγοντας τὸ «Κύριε ἐλέησον» ἢ τὸ «Ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» κάνουμε δώδεκα σταυρωτὲς μικρὲς μετάνοιες. Αὐτὸ στὰ μοναστήρια. Καὶ ἐπαναλαμβάνουμε τὸ «Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαι μοὶ τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰ πταίσματα» καὶ κάνουμε ἄλλη μία μεγάλη μετάνοια. Ὅλα αὐτά, ὥστε νὰ τὴν καταλάβει τὴν προσευχὴ ὄχι μόνον ἡ σκέψη μας, ὄχι μόνον ἡ ψυχή μας, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ τὸ σῶμα μας. Νὰ τὴν καταλάβει ὁλόκληρος ὁ ἐαυτός μας. Εἶναι σημαντικὴ προσευχή. Εἶναι πόρτα καὶ ὁδὸς καὶ τέρμα γιὰ ὅποιον ἔχει πνευματικὴ εὐστροφία νὰ ἀξιοποιήσει τὸ περιεχόμενό της καὶ νὰ φιλοτιμηθεῖ στὴ ζωή του.
Ἂς κάνουμε, λοιπόν, μία σύντομη ἑρμηνεία καὶ ἀνάλυση αὐτῆς τῆς προσευχῆς, νὰ καταλήξουμε σὲ τέσσερις παρατηρήσεις ποὺ δὲν εἶναι τόσο ἐμφανεῖς, νὰ κρατήσει ὁ καθένας τὸ μήνυμά του καὶ ἔτσι νὰ τὸ πάρει συνοδὸ.
Ὁ χορηγός, ὁ ὁδηγός, ὁ ὑπερασπιστής, ὁ Κύριος
«Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου...»· ἔτσι προσφωνοῦμε τὸν Θεό. Κύριε, Σὺ ποὺ εἶσαι ὁ κυρίαρχος, ὁ ὁποῖος κυβερνᾶς καὶ δεσπόζεις στὴ ζωή μου. Ἡ ἔκφραση αὐτὴ εἶναι παρμένη ἀπὸ τὸ βιβλίο Σοφία Σειράχ, στὸ ὁποῖο ἐπίσης ὑπάρχει καὶ ἄλλη μία σχετικὴ ἀναφορά: «Κύριε καὶ Θεὲ τῆς ζωῆς μου». Ὁ Κύριος εἶναι ὁ χορηγὸς τῆς ζωῆς, αὐτὸς ποὺ δίνει τὴ ζωή. Ὁ Κύριος εἶναι ὁ ὁδηγὸς τῆς ζωῆς, αὐτὸς ποὺ κατευθύνει τὴ ζωή. Ὁ Κύριος εἶναι ὁ ὑπερασπιστὴς τῆς ζωῆς, ὅπως λέγει ὁ ψαλμωδός (Ψαλμ. 26,1). Ὁ Κύριος εἶναι αὐτὸς στὸν ὁποῖο ἀνήκει ἡ ζωή μας.
Ξεκινοῦμε τὴν προσευχὴ μᾶς ὁμολογώντας μὲ ὅλα τὰ κύτταρα τῆς ὑποστάσεώς μας ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ὁ Κύριος της ψυχῆς μας. Σὰν νὰ λέμε ὅτι ἐγὼ δὲν θέλω νὰ κυβερνῶ τὴν ψυχή μου. Θέλω ὅλες τὶς λεπτομέρειες νὰ τὶς ρυθμίζει ὁ Θεός, ὅλες της τὶς γωνιὲς Αὐτὸς νὰ τὶς φωτίζει. Παντοῦ Αὐτὸς νὰ ἔχει τὸ δικαίωμά Του καὶ σὲ κάθε σημεῖο της νὰ ἐπαληθεύεται ἡ δική Του παρουσία. «Ἐν ταῖς χερσί σου οἱ κλῆροι μου» λέγει κάπου ἀλλοῦ ὁ ψαλμωδός (Ψαλμ. 30,16)· ὅτι στὰ χέρια Σου βρίσκονται οἱ τύχες τῆς ζωῆς μου. Ὅλη μας ἡ ζωή, ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ μέχρι καὶ τὸ τέλος της, τὰ γεγονότα τὰ ὁποῖα συμβαίνουν ἐνδιαμέσως, οἱ γνωριμίες ποὺ κάνουμε, οἱ ἀφορμὲς τῆς σωτηρίας ποὺ ἔχουμε, οἱ πειρασμοὶ ἀπὸ τοὺς ὁποίους περνᾶμε, ὅλα εἶναι στοιχεῖα τὰ ὁποῖα βρίσκονται κάτω ἀπὸ τὸ βλέμμα τοῦ Θεοῦ καὶ τὰ ὁποῖα μποροῦμε ἐμεῖς νὰ τὰ ἀναθέσουμε σὲ Ἐκεῖνον, ὥστε Αὐτὸς νὰ φροντίσει τὸ πῶς θὰ τὰ ἀντιμετωπίσουμε, ἢ θὰ τὰ διαχειρισθοῦμε μὲ τὸν καλύτερο τρόπο.
Ξεκινοῦμε, λοιπόν, τὴν προσευχή μας μὲ αὐτὴν τὴν ὁμολογία, ὅτι ἡ ζωή μας πρῶτον δὲν μᾶς ἀνήκει -φοβερὸ πράγμα· γιὰ σκεφτεῖτε το!- καὶ δεύτερον ὅτι ἀνήκει στὸ σύνολό της, σὲ κάθε λεπτομέρειά της, σὲ κάθε φάση της καὶ ἐξ ὁλοκλήρου στὸν Θεό. Γιὰ φαντασθεῖτε τὸν ἑαυτό σας καὶ τὴ ζωή σας νὰ οἰκοδομεῖται πάνω σὲ αὐτὴν τὴν πραγματικότητα, ὅτι ἡ ζωή μου εἶναι ἕνα δῶρο σὲ ἐμένα, τὸ ὁποῖο τὸ ἐπιστρέφω αὐτοβούλως καὶ αὐτεξουσίως στὸν Δωρητή μου, ποὺ εἶναι ὁ Χριστός. Καὶ Αὐτὸς τὴν κυβερνᾶ! Πέφτω τὰ βράδια καὶ κοιμᾶμαι. Δὲν μὲ νοιάζει τίποτα. Δὲν φοβοῦμαι οὔτε τὶς δοκιμασίες μου, οὔτε τοὺς πειρασμούς μου, οὔτε τὸ τέλος μου, οὔτε τὸ τέλος τῶν ἀγαπημένων προσώπων μου, διότι ἡ ζωή τους εἶναι καὶ ζωή μου καὶ ἡ ζωὴ ὅλων μας ἀνήκει στὸν Θεό. Ἔτσι ξεκινοῦμε. Μὲ αὐτὸ τὸ ἄνοιγμα, μὲ αὐτὸ τὸ δόσιμο, μὲ αὐτὴν τὴν ἐλευθερία. «Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου».
Ἡ ἀργία
Τέσσερα πράγματα νὰ μὴν ἐπιτρέψεις νὰ συμβοῦν μέσα μου. «Πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας καὶ ἀργολογίας». Μὴν ἐπιτρέψεις νὰ ὑπάρξει μέσα μου μία κατάσταση ἀργίας, τεμπελιᾶς, ραθυμίας, ἀκηδίας, ἀδιαφορίας, ἀνορεξίας. Αὐτὸ θὰ πεῖ ἀργία. Νὰ εἶμαι ἀργός, βραδύς, χωρὶς ἐσωτερικοὺς παλμούς, χωρὶς δυναμικὸ μέσα στὴν ψυχή μου. Ἕνας μουδιασμένος, μαραμένος, χωρὶς ἐνδιαφέρον γιὰ πνευματικά. Φοβερὴ ἀρρώστια, ἰδίως τῆς ἐποχῆς μας. Πολλὲς φορὲς βλέπουμε νέα παιδιὰ ἀνόρεκτα, μᾶλλον κουρασμένα -νὰ τὴν πῶ τὴν λέξη - βαριεστημένα, χωρὶς διάθεση, χωρὶς χυμούς, χωρὶς ἐνθουσιασμό. Δὲν μποροῦμε ἔτσι νὰ προχωρήσουμε. Λέει στὸ σοφὸ βιβλίο τῆς Κλίμακος ὅτι ἡ ἀργία εἶναι περιεκτικὸν τοῦ θανάτου στοιχεῖον, εἶναι κάτι τὸ ὁποῖο θυμίζει τὸν θάνατο στὸν ἄνθρωπο. Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ προχωρήσει στὴ ζωὴ ἕνας ὁ ὁποῖος διακρίνεται ἀπὸ τεμπελιά; Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἡ ἀκηδία, αὐτὴ ἡ περὶ τὰ πνευματικὰ ἀδιαφορία, θεωρεῖται ἀπὸ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ὡς ἕνα ἀπὸ τὰ ἑπτὰ θανάσιμα, ὀλέθρια γιὰ τὴν ψυχή μας, ἁμαρτήματα. Αὐτὸ εἶναι ἡ ἀκηδία, ἡ ἀργία. Αὐτὸ θέλει βία καὶ πίεση γιὰ νὰ καταπολεμηθεῖ. «Ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτὴν» (Ματθ. 11,12).
Αὐτοὶ ποὺ ξέρουν νὰ ζορίζονται, νὰ ἀσκοῦνται, νὰ ἐπιμένουν, νὰ ἀγωνίζονται, αὐτοὶ ἁρπάζουν τὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Αὐτοὶ ποὺ ἀργοῦν, ποὺ τεμπελιάζουν, ποὺ δὲν μποροῦν, ποὺ παραδίδονται ἔτσι στὸν χαλαρὸ ἑαυτὸ τοὺς αὐτοὶ μένουν δίχως γεύσεις, δίχως καρπούς. Αὐτὸ μὲ δύο λέξεις σημαίνει, χωρὶς ἀγώνα, χωρὶς ἄσκηση, τὰ πράγματα δὲν θὰ μπορέσουν νὰ πάρουν τὴν καλὴ πορεία γιὰ τὴν ψυχή μας. Νά γιατὶ ξεκινοῦμε τὴ σαρακοστιανὴ προσευχή μας ζητώντας νὰ μὴν ἐπιτρέψει ὁ Θεὸς τὴν ἀργία καὶ τὴν ἀκηδία καὶ τὴ ραθυμία στὴν ψυχή μας.
Ἡ περιέργεια
«Πνεῦμα», ἐπίσης, «περιεργίας». Ἐὰν ἡ ἀργία εἶναι τὸ νὰ χαθεῖ κάνεις μέσα στὸ τίποτα, ἡ περιέργεια εἶναι τὸ ἐντελῶς ἀντίθετο: νὰ σκορπίζεται μέσα στὸ παντοῦ, νὰ χώνεται παντοῦ καὶ πάντα. Νὰ θέλει νὰ τὰ μάθει κανεὶς ὅλα. Λέει ἕνας ἀπὸ τοὺς Πατέρες: «μισῶ τὸ χαμερπὲς πάθος τῆς περιεργίας». Αὐτὸ τὸ πάθος τῆς περιεργίας ποὺ μὲ κάνει νὰ σέρνομαι χαμηλά. Αὐτὸ θὰ πεῖ χαμερπές· σημαίνει νὰ ἕρπω χάμω. Αὐτὸ τὸ πάθος ἐνδημεῖ μεταξὺ τῶν χριστιανῶν. Διαβάζουμε πιὸ εὔκολα ἕνα κουτσομπολίστικο θρησκευτικὸ περιοδικὸ παρὰ τὴν Κλίμακα. Παρακολουθοῦμε πιὸ εὔκολα μία σκανδαλιστικὴ ἐκπομπὴ στὴν τηλεόραση παρὰ συμμετέχουμε σὲ μία ἀγρυπνία. Αὐτὴ εἶναι ἡ περιέργεια· νὰ ξέρεις, νὰ ψάχνεις τὴ ζωὴ τοῦ διπλανοῦ σου. Σὰν νὰ τὸν βλέπεις μὲ τὶς πιτζάμες τῆς ὑποστάσεώς του. Νὰ ἀνακαλύπτεις τὰ μυστικά του, χωρὶς κανέναν λόγο. Νὰ ἀφήνεις στὴν ἄκρη τὸν θησαυρὸ καὶ νὰ μπερδεύεσαι μὲ τὰ σκουπίδια.
Αὐτὸ δημιουργεῖ ἕναν σκορπισμό, μία διάχυση καὶ ἔτσι δὲν συγκροτεῖται ἡ ψυχή. Ζητοῦμε, λοιπόν, αὐτὸ τὸ πάθος, τὸ ὁποῖο, πάλι κατὰ τὸν ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος, ἀποψύχει τὴ θερμότητα τῆς ψυχῆς, δηλαδὴ ρίχνει τὴ θερμοκρασία της καὶ δὲν μπορεῖ νὰ θερμανθεῖ, ὥστε νὰ λειτουργήσει μὲ ἐνθουσιασμὸ καὶ βάθος, νὰ μὴν ἐπιτρέψει ὁ Θεὸς νὰ φωλιάσει μέσα μας.
Ἡ φιλαρχία
Τρίτο πάθος ἡ «φιλαρχία», ἡ φιλοπρωτία. Κοινὴ ἀρρώστια. Ὅλοι τὴν ἔχουμε μέσα μας. Θέλουμε νὰ εἴμαστε οἱ πρῶτοι. Θέλουμε νὰ εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποδέκτες, ὄχι ἁπλῶς τιμῶν, ἀλλὰ τῶν καλυτέρων τιμῶν. Στὴ σύγκριση νὰ εἴμαστε ἐμεῖς ἀπὸ τὸν δεύτερο πιὸ μπροστὰ καὶ μάλιστα μὲ σαφήνεια. Αὐτὸ τὸ πρόβλημα τὸ ἔχουμε καὶ μέσα στὴν Ἐκκλησία. Τόσο συχνὰ τσακωνόμαστε ποιὸς θὰ εἶναι πρῶτος. Μὰ τί σημασία ἔχει αὐτό; Μπορεῖ νὰ εἶσαι ἱερέας καὶ νὰ ἐπιδιώκεις ἐσὺ νὰ διαβάσεις τὸ πρῶτο Εὐαγγέλιο τῆς Μεγάλης Πέμπτης καὶ ὄχι ὁ συνεφημέριός σου. Μπορεῖ νὰ εἶσαι ψάλτης καὶ νὰ διεκδικεῖς ἐσὺ νὰ ψάλεις τὰ καλὰ κομμάτια καὶ ὄχι ὁ ἄλλος, ποὺ μπορεῖ καὶ νὰ ἔχει καλύτερη φωνὴ ἢ περισσότερες γνώσεις ψαλτικῆς. Πῶς μᾶς κυβερνάει ὁ διάβολος! Μὲ ἀνόητα πράγματα!
Βλέπετε καὶ τοὺς Μαθητές, ἐνῶ ὁ Κύριος τους ἀναγγέλλει περὶ τοῦ πάθους Του, τὴν ἴδια ὥρα, ἀρχίζουν οἱ δύο, ὁ Ἰωάννης καὶ ὁ Ἰάκωβος, νὰ ζητοῦν πρωτοκαθεδρίες στὴ Βασιλεία τοῦ Χριστοῦ. Καὶ τὸ φοβερὸ ποιὸ εἶναι; Ὅτι δὲν ἔμειναν μόνοι αὐτοὶ οἱ δύο νὰ διεκδικοῦν τὰ πρωτεῖα, ἀλλὰ ἐνοχλήθηκαν καὶ οἱ ὑπόλοιποι καὶ στράφηκαν ἐναντίον τους. Προφανῶς γιατὶ καὶ αὐτοὶ ἤθελαν ἀπὸ μέσα τους νὰ εἶναι πρῶτοι. Οἱ ἥρωες αὐτοὶ τῆς πίστεως, αὐτοὶ ποὺ διώχθηκαν καὶ μετὰ μαρτύρησαν, αὐτοὶ οἱ ἴδιοι ἀρνήθηκαν, οἱ ἴδιοι ἐγκατέλειψαν, οἱ ἴδιοι τσακώθηκαν λίγο πρὸ τοῦ πάθους ποιὸς θὰ εἶναι πρῶτος. Ὁ Κύριος ὅμως τοὺς δίνει τὸ μάθημα τὴ νύχτα τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου λέγοντας ὅτι πρῶτος πρέπει νὰ εἶναι αὐτὸς ποὺ ἐπιλέγει μετὰ ἐσωτερικῆς ἐλευθερίας καὶ ἀνέσεως τὴ θέση τοῦ τελευταίου. Τί ὡραῖο πράγμα! Νὰ μπεῖς σὲ ἕναν χῶρο ποὺ θὰ διαδραματιστεῖ μία ἐκπληκτικὴ σκηνή, ὅπου ἀπὸ μέσα σου νὰ θέλεις νὰ βλέπεις καὶ νὰ ἀκοῦς. Καὶ ἐκεῖ νὰ σοῦ προτείνουν νὰ διαλέξεις ὅποια θέση θέλεις, ἀκόμη καὶ τὴν καλύτερη. Κι ἐσὺ νὰ ἐπιλέγεις εὔκολα τὴν τελευταία. Νὰ εἶσαι μέσα ἀλλὰ κρυμμένος στὴν ἄκρη. Καὶ αὐτὸ γιὰ νὰ μποῦν οἱ ἄλλοι πρὶν ἀπὸ ἐσένα, γιὰ νὰ ἀπολαύσουν αὐτοὶ πιὸ πολὺ ἀπὸ ὅσο ἐσύ. Γιὰ νὰ εἶναι μεγαλύτερη χαρά σου ἀπὸ τὴν ἀπόλαυση τῆς παραστάσεως ἡ χαρά τους.
«Τὴ τιμὴ ἀλλήλους προηγούμενοι» (Ρωμ. 12,10), λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Ὄχι φιλοπρωτία, ὄχι πρωτοκαθεδρία. Ὄχι αὐτὸ τὸ φίλαρχο φρόνημα, νὰ εἶμαι ὁ πρῶτος, ἀλλὰ νὰ θέλω νὰ τιμήσω τὸν ἄλλο, νὰ θέλω νὰ τιμηθεῖ ὁ ἄλλος. Νὰ τοῦ ἐκχωρήσω τὰ δικαιώματα, νὰ εἶμαι ὁ διακονῶν, νὰ εἶμαι ὁ εὐτυχισμένος ἔσχατος, ὁ εὐλογημένος οὐραγός, ἀναπαυμένος στὴ θέση μου, στὴν ἄκρη τῆς οὐρᾶς. Αὐτὸς ὅμως ποὺ θὰ εἶναι μέσα στὴν ἀγκαλιά, ὅπου ὅλοι οἱ ἄλλοι θὰ εἶναι καλύτεροί μου. Τί ὡραῖο πράγμα! Νὰ χαίρομαι τὴν εὐλογία τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν ἀρετῶν τῶν ἀδελφῶν. «Πνεῦμα», λοιπόν, «φιλαρχίας»,νὰ θέλω νὰ ὑπερέχω ἐγώ, καὶ φιλοπρωτίας,«μή μοι δῶς».
Ἡ ἀργολογία
«Πνεῦμα ἀργίας, περιεργείας, φιλαρχίας» καὶ τέταρτον «ἀργολογίας». Τί θὰ πεῖ ἀργολογία; Κουτσομπολιό. Ἀχρηστολογία. Ὑπάρχει κάτι ποῦ λέγεται περιαυτολογία· νὰ μιλᾶς γιὰ τὸν ἑαυτό σου. Κακὸ πράγμα! Ὑπάρχει κάτι ἄλλο ποὺ λέγεται καυχησιολογία· νὰ ἀρχίσεις νὰ καυχᾶσαι γιὰ τὸν ἑαυτό σου. Ἄλλη ἀρρώστια! Ὑπάρχει ἄλλο ἕνα πάθος ποὺ λέγεται πολυλογία· νὰ μιλᾶς ἀκατάσχετα καὶ ὁ ἄλλος νὰ μὴν μπορεῖ νὰ πάρει σειρὰ νὰ πεῖ κάτι. Καὶ ὑπάρχει καὶ αὐτὸ ποὺ λέγεται ἀργολογία, τὸ ὁποῖο σημαίνει νὰ λὲς ἀνοησίες ἢ ἄχρηστα πράγματα. Λόγια ποὺ δὲν χρειάζονται, ποὺ δὲν προσφέρουν τίποτα. Συχνὰ ὁμολογοῦμε ὅτι «πῆγα καὶ σκότωσα τὴν ὥρα μου. Εἴπαμε καὶ κανένα χαζό». Ὄχι τέτοιο πράγμα. Ἀπὸ τὸ στόμα μας «λόγος ἀργός», δηλαδὴ μὴ ζωντανός, μὴ οὐσιαστικὸς «μὴ ἐκπορευέσθω» (Ἐφεσ. 4,29), νὰ μὴν βγαίνει, μᾶς προτρέπει ἡ Ἐκκλησία μας καὶ οἱ ἅγιοί μας. Γιὰ φαντασθεῖτε πάλι τὴ ζωή μας νὰ οἰκοδομεῖται πάνω σε περιεκτικούς, οὐσιαστικοὺς λόγους. Νὰ μὴν ἔχει, λοιπόν, οὔτε τὸ ἀγκάθι τοῦ ἄχρηστου, ἀνόητου λόγου, οὔτε τοῦ περίεργου λόγου, οὔτε τοῦ κατακριτικοῦ λόγου, οὔτε τοῦ ὑπεροχικοῦ λόγου, ἀλλὰ νὰ εἶναι στόμα καθαρό, λόγος παστρικός, πεντακάθαρος. «Εἴ τις ἐν λόγῳ οὐ πταίει, οὗτος τέλειος ἀνήρ», λέει στὴν ἐπιστολὴ τοῦ Ἰακώβου (Ἰακ. 3,1). Αὐτὸς ποὺ ἔχει καθαρὸ στόμα καὶ δὲν φταίει μὲ τὸ στόμα του αὐτὸς ἐγγίζει πλέον τὴν κατάσταση τῆς τελειότητος.
Καθώς, λοιπόν, ζητοῦμε ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ μὴν ἐπιτρέψει στὴν ψυχή μας τὴν παρουσία αὐτῶν τῶν τεσσάρων ἀδυναμιῶν, στὴν οὐσία, μὲ τὴν προσευχὴ αὐτή, ζητοῦμε τὴν ὑποκατάστασή τους ἀπὸ τέσσερις ἀρετές: ἀντὶ τῆς ἀργίας, τὸ φιλότιμο καὶ τὸν ἅγιο ζῆλο. Στὴ θέση τῆς περιέργειας, τὸ ἀπερίεργον, τὸ ἀπερίσπαστον καὶ τὴ σύνεση. Ἀντὶ τῆς φιλαρχίας, τὴν ὑποχωρητικότητα καὶ τὴν εὐγενῆ συστολὴ . Καί, τέλος, ἀντὶ τῆς ἀργολογίας, τὴ σιωπὴ καὶ τὸν «ἅλατι ἠρτυμένον λόγον» (Κολ. 4,6).
Ὁ ὅσιος, ὅμως, Ἐφραὶμ στὴν περίφημη προσευχή του δὲν ζητάει μόνον τὴν ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τὰ τέσσερα μεγάλα πάθη ποὺ προαναφέραμε, ἀλλὰ ζητάει ἀπὸ τὸν Κύριο καὶ τὸ δῶρο τεσσάρων μεγάλων ἀρετῶν: «Πνεῦμα σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς καὶ ἀγάπης». Τέσσερις ἐκπληκτικὲς ἀρετές!
Ἡ Σωφροσύνη
Πρώτη ἀρετή, ἡ σωφροσύνη. Σωφροσύνη βγαίνει ἀπὸ τὶς λέξεις σῶος καὶ φρὴν-φρενός, καὶ σημαίνει ἔχω σώας τὰς φρένας, ἀκέραιο τὸν νοῦ μου. Σωφροσύνη μὲ τὴν εἰδικὴ ἔννοια τοῦ ὅρου σημαίνει ἐγκράτεια, ἁγνότητα, καθαρότητα στὸ σῶμα καὶ στὴν ψυχή. Μὲ τὴν εὐρύτερη ὅμως ἔννοια σωφροσύνη σημαίνει γενικευμένη ἀκεραιότητα. Τὸ νὰ μὴν ἔχει κανεὶς στὸ μυαλό του τὴν ἀρρώστια τῶν μειονεκτικῶν λογισμῶν, τῶν νοσηρῶν σκέψεων.
Στὴν ἀντίθετη περίπτωση, ὁ ἄνθρωπος δὲν ἔχει σώας τὰ φρένας του. Νομίζει ὅτι ὅλοι τὸν κυνηγοῦν, ὅτι ὅλοι τοῦ δημιουργοῦν προβλήματα, ὅτι ὅλοι ἔχουν παράπονα. Καὶ δὲν ἔχει κανένας. Δὲν ἀσχολοῦνται μαζί του. Δὲν ἔχει σώας τὰ φρένας, λένε. Τὰ ἔχασε. Εἶναι διαταραγμένη ἡ ἰσορροπία τῆς σκέψης του. Σωφροσύνη, λοιπόν, σημαίνει καθαρότητα καὶ ἀκεραιότητα. νὰ εἶναι κανεὶς ἰσορροπημένος πνευματικά, νὰ μπορεῖ ὁ λογισμός του νὰ λειτουργεῖ μὲ σαφήνεια, χωρὶς ἀρρώστιες ψυχολογικοῦ τύπου, μειονεξία ἢ καχυποψία ἢ κυκλοθυμία κ.ο.κ.
Ἡ πρώτη, λοιπόν, ἀρετὴ εἶναι ἡ καθαρότητα, ἡ καθαρότητα τοῦ σώματος καὶ τῆς ψυχῆς. Ἡ ἐποχὴ ποὺ ζοῦμε εἶναι ἡ ἐποχὴ ποὺ μολύνει αὐτὴν τὴν καθαρότητα τῆς ψυχῆς. Εὔκολα τὸ μάτι μας ἀρχίζει νὰ κλέβεται ἀπὸ ψευτοέρωτες -«ἐκ τοῦ ὁρᾶν τίκτεται τὸ ἐρᾶν»- καὶ τὸ σῶμα μας νὰ ἑλκύεται ἀπὸ λάθος ἱκανοποιήσεις καὶ κάνουμε τὶς ὀλέθριες ὑποχωρήσεις, ποὺ τὶς σκεπάζει μετὰ ὁ συμβιβασμὸς μίας δύσκολης ἐποχῆς, ἡ ὁποία ὅλα ξέρει νὰ τὰ δικαιολογεῖ. Χριστιανὸς ὅμως σημαίνει πεντακάθαρη κατάσταση. Ὅπως λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος γιὰ τοὺς Ἱερεῖς, καὶ γιατί ὄχι γιὰ κάθε χριστιανό, πρέπει νὰ εἶναι καθαρότερος ἀπὸ τὶς ἀκτίνες τοῦ ἡλίου. Ὄχι τὸ μυαλὸ συνέχεια στὸ πονηρό, στὸ σαρκικό, στὸ ρυπαρό, ἀλλὰ νὰ ἀναπαύεται ἡ σκέψη καὶ ἡ διάθεση σὲ ὅ,τι εἶναι καθαρό, διότι μόνον ἡ καθαρότητα τῆς ψυχῆς ἐγγυᾶται τὴ θέα τοῦ Θεοῦ: «Μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ ὅτι αὐτοί, τὸν Θεὸν ὄψονται» (Ματθ. 5,8).
Ἡ πρώτη, λοιπόν, ἀρετὴ ποὺ προσευχόμαστε καὶ ζητοῦμε ὡς δῶρο ἀπὸ τὸν Θεὸ εἶναι ἡ σωφροσύνη, αὐτὴ ἡ ἀκεραιότητα ποὺ κάνει τὸν ἄνθρωπο νὰ μὴν εἶναι σὰν ραγισμένο βάζο, οὔτε σὰν λεκιασμένο σεντόνι, ἀλλὰ σὰν σῶμα χωρὶς οὐλή, σὰν κρύσταλλο χωρὶς σημάδι, σὰν κάτι ποὺ δὲν ἔχει ποτὲ συγκολληθεῖ, ἀλλὰ διατηρεῖ τὴν ἀρχική του ἀκεραιότητα. Αὐτὴ εἶναι ἡ πρώτη ἀρετή.
Ἡ ταπεινοφροσύνη
Δεύτερη ἀρετή, ἡ ταπεινοφροσύνη. Τί ὡραία, τί μεγάλη ἀρετή! Ἀκούσαμε στὴν Ἐκκλησία μας, στὴν ἀρχὴ τοῦ Τριωδίου, τὴν παραβολὴ τοῦ Τελώνου καὶ τοῦ Φαρισαίου καὶ ἐκεῖ ἔλεγε ὁ εὐαγγελιστὴς ὅτι «ὁ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται» (Λουκ. 18,14). Ἐπίσης, ὁ πρῶτος μακαρισμὸς ἀφιερώνεται στοὺς ταπεινούς: «Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 5,3). Πτωχὸς τῷ πνεύματι εἶναι αὐτὸς ποὺ εἶναι ταπεινός, αὐτὸς ποὺ δὲν ἔχει σὲ καμία ἰδιαίτερη ὑπόληψη τὸν ἑαυτό του. Λέγουν κάποιοι -χωρὶς κατ᾿ ἀνάγκην αὐτὸ νὰ εἶναι σωστὸ - ὅτι ἡ λέξη ταπεινὸς προέρχεται ἀπὸ τὸν τάπητα, τὸ χαλί. Ταπεινὸς εἶναι αὐτὸς ποὺ δέχεται νὰ τὸν πατᾶς χωρὶς νὰ διαμαρτύρεται. Καὶ καμιὰ φορὰ εἶναι μερικὰ χαλιὰ ποὺ τὰ πατᾶς καὶ ζωντανεύουν πιὸ πολύ. Ἔτσι εἶναι ὁ ταπεινὸς ἄνθρωπος. Ὁ ταπεινὸς εἶναι εἰκόνα τῆς Θεοτόκου· παραδίδεται στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ ὑποδέχεται τὴ μεταμορφωτικὴ χάρι Τοῦ μέσα στὴν ψυχή του.
Ἡ ὑπομονή
Ἂς πλησιάσουμε τὴν τρίτη ἀρετή. «Πνεῦμα ὑπομονῆς». «Ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθαι τὰς ψυχὰς ὑμῶν» (Λουκ. 21,19), λέγει ὁ Κύριος στοὺς μαθητές Του. Ἄλλη μία ἀρετὴ ποὺ τόσο χρειάζεται, ἀλλὰ τόσο τὴν ἀγνοεῖ ἡ ἐποχή μας. Στὶς μέρες μας δὲν κάνουμε ὑπομονή.
Θέλουμε τὸν Θεὸ νὰ ἀπαντήσει ἐδῶ καὶ τώρα. Καὶ Αὐτὸς δὲν ἀπαντᾶ. Ἔχει τοὺς λόγους Του. Αὐτὸ ποὺ χρειάζεται εἶναι νὰ κάνουμε ὑπομονή, γιὰ νὰ ἔλθει ἡ ὥρα τοῦ Θεοῦ στὴν ψυχή μας· ὄχι ὁ χρόνος τῆς δικῆς μας ἐπιλογῆς.
Ἄλλοτε πάλι παίρνουμε μία ἀπόφαση καὶ θέλουμε ἐδῶ καὶ τώρα νὰ καταφέρουμε τὸν στόχο μας. Χρειάζεται ἡ ὑπομονὴ τοῦ ἑαυτοῦ μας, νὰ ὑπομείνουμε τὸν ἑαυτό μας. Νὰ τὸν περιμένουμε, νὰ ἔλθει καὶ ἐκείνου ἡ ὥρα.
Τρίτη περίπτωση, ἡ ὑπομονὴ τοῦ ἀδελφοῦ μας, τοῦ διπλανοῦ μας. Ἔχουμε τὸ παιδί μας. Παίρνει ἕναν ἄλλο δρόμο, κάνει ἄλλες ἐπιλογὲς στὴ ζωή του ἀπὸ αὐτὲς ποὺ ἐμεῖς θὰ θέλαμε. Τρέμει τὸ φυλλοκάρδι μας. Τὸ καλοῦμε, τοῦ κάνουμε μία ἐπίθεση ἐλέγχου, δίνουμε καὶ μερικὲς συμβουλὲς καὶ ἀπαιτοῦμε νὰ διορθωθεῖ. Μὰ δὲ γίνεται ἔτσι. Ἐμεῖς τόσο εὔκολα διορθωνόμαστε; Ἐδῶ χρειάζεται νὰ κάνουμε ὑπομονὴ γιὰ τὸ παιδί μας. Νὰ τὸ περιμένουμε. Γι᾿ αὐτὸ λέγει «ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθαι τὰς ψυχὰς ὑμῶν». Μὲ τὴν ὑπομονή σας θὰ ἀποκτήσετε τὸν ἔλεγχο τῶν ψυχῶν σας. Μὲ τὴν ὑπομονὴ θὰ πιάσεις τὴν ψυχή σου καὶ θὰ τὴν κυβερνήσεις, θὰ κρατήσεις τὸ τιμόνι της. Ἔτσι, μὲ τὴν ὑπομονή μας, περιμένοντας τὸν Θεό, δίνοντας χρόνο στὸν ἑαυτό μας, ἀναγνωρίζοντας στὰ παιδιά μας καὶ στοὺς συνανθρώπους μας τὸ δικαίωμα τοῦ χρόνου τους, θὰ κερδίσουμε καὶ τὶς δικές τους ψυχές, θὰ ἀποκτήσουμε καὶ τὶς δικές μας. Θὰ τὶς κατακτήσουμε ἐν Χριστῷ καὶ ἐν ἀγάπῃ.
Ἡ ἀγάπη
Τέλος, ζητοῦμε «πνεῦμα ἀγάπης». Στὴν Κλίμακα τῶν ἀρετῶν, ὅπως τὴν παρουσιάζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης, ἐμφανίζεται ἡ διάκριση ὡς «ἡ μείζων τῶν ἀρετῶν». Στὸ τέλος ὑπάρχει ἕνα κεφάλαιο γιὰ τρεῖς ἀρετές: τὴν πίστη, τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀγάπη. «τὰ τρία ταῦτα», ὅπως λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη» (Α´ Κορ. 13,13). Ἀγάπη γενική: καὶ πρὸς τὸν Θεὸ καὶ πρὸς τὸν ἀδελφὸ καὶ πρὸς ὅλο τὸν κόσμο. Δὲν ὑπάρχει ἀγαπῶ ἕναν, δυό, πέντε, τὴν οἰκογένειά μου, τοὺς φίλους μου καὶ δὲν ἀγαπῶ τοὺς ἄλλους. Ἀγάπη ἔχει αὐτὸς ποὺ ἀγαπᾶ ὅλη τὴν κτίση. Ἀγαπᾶ τὰ ζῶα, ἀγαπᾶ τοὺς ἐχθρούς, ἀγαπᾶ τοὺς γνωστοὺς καὶ τοὺς ἀγνώστους, ἀγαπᾶ τοὺς εὐεργέτες καὶ αὐτοὺς ποὺ τὸν ἀντιπαθοῦν, ὅπως ὁ Θεὸς «βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους». Ἀγάπη μεριζομένη καὶ μὴ καθολικὴ δὲν εἶναι ἀγάπη.
Ἡ ἀγάπη δὲν διαιρεῖ οὔτε ξεχωρίζει τοὺς ἀποδέκτες της, ἀλλὰ κομματιάζει τὴν πηγή της. Ἂν δὲν ὑπάρχει αὐτὴ ἡ ἀγάπη ποὺ μᾶς κάνει νὰ κομματιαζόμαστε, γιατὶ ὁ διπλανὸς εἶναι ὁ ἀδελφός, ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, δὲν θὰ μπορέσουμε νὰ περάσουμε στὸ πρόσωπο τοῦ Θεοῦ. Ἀπὸ τὴν εἰκόνα περνᾶμε στὸ πρωτότυπο. Ἀπὸ τὸν ἀδελφὸ στὸν Θεό. Τὸν ἀδελφὸ ἔβαλε ὁ Θεὸς δίπλα μας, γιὰ νὰ μᾶς θυμίζει ὅτι ἡ πόρτα τῆς σωτηρίας μας εἶναι ἡ ἄσκηση τῆς ἀγάπης. Τί φοβερὴ ἀρετή! Ἀλλὰ τί δύσκολη ποὺ μᾶς φαίνεται! Πόσο ὅμως διαφορετικὴ δὲν θὰ ἦταν ἡ κοινωνία μας, ἂν μπορούσαμε νὰ εἴχαμε αὐτὴν τὴν ἐλευθερία, τὴν πληρότητα, τὴ θυσιαστικότητα τῆς ἀγάπης, τὴν ὑπερβολὴ τῆς ἀγάπης! Νὰ ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους ὄχι σὰν τὸν ἑαυτό μας, ἀλλὰ πιὸ πολὺ καὶ ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας, γιατὶ ὁ ἄλλος, ὁ πλησίον, εἶναι κομμάτι μας, εἶναι ὁ καλύτερος ἐαυτός μας, εἶναι παιδὶ καὶ ἀδελφός του Χριστοῦ, εἶναι ὁ ὁρατὸς Θεὸς ἐκείνης τῆς στιγμῆς· εἶναι ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὴν ἔξοδο ἀπὸ τὸν ἐγωισμό μας, εἶναι ἡ εὐκαιρία γιὰ τὴ συνάντηση μὲ τὸν Θεό μας.
Νά, λοιπόν, τί ζητοῦμε. Νὰ μᾶς ἀπαλλάξει ὁ Θεὸς ἀπὸ «πνεῦμα ἀργίας, περιεργείας, φιλαρχίας καὶ ἀργολογίας» καὶ νὰ φυτέψει στὴν καρδιὰ μας «πνεῦμα σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς καὶ ἀγάπης».
Τὰ «ἐμὰ πταίσματα» καὶ ἡ κατάκριση τοῦ ἀδελφοῦ
Καὶ συνεχίζει ἡ προσευχή: «Ναί, Κύριε, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰ πταίσματα καὶ μὴ κατακρίνειν τὸν ἀδελφόν μου». Δῶσ᾿ μου τὴ μεγάλη εὐλογία ἀντὶ νὰ ἀσχολοῦμαι μὲ τὰ ὑποθετικὰ ἐλαττώματα καὶ τὶς ἀδυναμίες τοῦ ἀδελφοῦ μου, νὰ κοιτάξω τὰ πραγματικὰ δικά μου πταίσματα. Λέει πάλι ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, ὅτι ἀκόμα κι ἂν ζοῦσες ἑκατὸ χρόνια καὶ κάθε μέρα ἔριχνες δάκρυα ὅσο εἶναι τὸ νερὸ τοῦ Ἰορδάνη ποταμοῦ, δὲν θὰ μποροῦσες νὰ ξεπλύνεις τὰ πραγματικά σου ἐλαττώματα, ποὺ ὅμως ποτὲ δὲν θὰ μπορέσεις νὰ διακρίνεις. Ἂς ἔχει καθένας μας τὴν αἴσθηση μίας στοιχειώδους αὐτογνωσίας, πῶς διακατεχόμεθα ἀπὸ ἀδυναμίες, ἀπὸ πάθη, ἀπὸ ἁμαρτίες τὶς ὁποῖες συνεχῶς διαπράττουμε. Ὁ καθένας μας ἔχει τὸ δικό του φορτίο τῶν παθῶν καὶ τῶν ἀδυναμιῶν. Μὲ αὐτὸ νὰ ἀσχοληθεῖ. Αὐτὸ θὰ πεῖ αὐτογνωσία. «Δώρησαί μοι, Κύριε, τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰ πταίσματα». Νὰ ἀντικρύζω τὰ δικά μου πταίσματα καὶ νὰ μὴν κατακρίνω τὸν ἀδελφό μου καὶ νὰ μὴν τὸν καταδικάζω μέσα μου εἴτε μὲ τὸν λόγο, εἴτε μὲ τὴν ἐσωτερικὴ σκέψη καὶ κρίση μου.
Ὑπάρχει ἕνας ἅγιος ἀπὸ τοὺς πιὸ γλυκοὺς καὶ ἀγαπημένους πρόσφατους ἁγίους, ὁ ἅγιος Σάββας ὁ Νέος της Καλύμνου. Ἕνας ἅγιος, ὁ ὁποῖος ἐκοιμήθη τὸ 1948. Πέρασε καὶ ἕνα διάστημα τῆς ζωῆς του στὴν Ἀθήνα. Τὸν τιμᾶ ἰδιαίτερα ἡ Κάλυμνος. Σύγχρονος ἅγιος! Λίγο μετὰ τὸν ἅγιο Νεκτάριο. Ἕνας γλυκύτατος ἄνθρωπος. Ἕνας ἐπιεικέστατος ἅγιος. Παραμυθητικός, φιλάνθρωπος, γεμάτος συμπάθεια καὶ κατανόηση, ἐπιείκεια καὶ συγχωρητικότητα. Συνέρρεε ὁ κόσμος γιὰ ἐξομολόγηση. Ὅλα τὰ συγχωροῦσε. Γιὰ δύο ὅμως ἁμαρτίες ἦταν ἀδυσώπητος. Ἡ μία ἡ βλασφημία, καὶ τὸ καταλαβαίνουμε. Ἡ δεύτερη ἡ κατάκριση. Κατέκρινες τὸν ἀδελφό σου καὶ τοῦ τὸ ἔλεγες; Αὐστηρὸ κανόνα ἔβαζε. Ἀκοινωνησία! Νηστεύεις; Ρωτοῦσε. Μὰ ἐσὺ καταβροχθίζεις τὶς σάρκες τοῦ ἀδελφοῦ σου. Ὁ ἅγιος αὐτός, αὐτὸ τὸ ἀρνάκι, δὲν μποροῦσε νὰ δεχθεῖ τὸ πάθος τῆς κατάκρισης. Μεγάλη ἁμαρτία ποὺ ροκανίζει τὴν ἴδια τὴν ὑπόσταση τῆς κοινωνίας ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ. Ὁ ἕνας νὰ φάει τὸν ἄλλον. Νὰ τὸν κουτσομπολέψει, νὰ τὸν καταδικάσει. Μέσα στὴν ἴδια τὴν ἐνορία, στὰ σπίτια μας, στοὺς χώρους ἐργασίας μας. Σκληροὶ ἐπικριτές, ἀνυποχώρητοι θεατὲς ἐλαττωμάτων, ἐπίμονοι ἐρευνητὲς σφαλμάτων. Δυστυχῶς, ἡ ἀρρώστια αὐτὴ εἶναι καὶ παλιὰ καὶ βαθειὰ καὶ διαδεδομένη.
Θὰ κάνω μία σύνοψη ποὺ περιγράφει τὸ βαθύτερο ἦθος καὶ τὸν λόγο αὐτῆς τῆς προσευχῆς, μέσα ἀπὸ τέσσερις παρατηρήσεις. Ἂν προσέξουμε, παρουσιάζει μερικὰ πολὺ ἐνδιαφέροντα κρυμμένα χαρακτηριστικά.
Ἡ προσευχὴ τοῦ ὁσίου Ἐφραὶμ ἑστιάζει μέσα μας
Τὸ πρῶτο εἶναι ὅτι στὴν ἀπαρίθμηση τῶν παθῶν τῆς προσευχῆς ἀποφεύγονται τὰ θανάσιμα λεγόμενα πάθη, ὅπως τὸ μίσος, ἡ φιληδονία, ὁ θυμός, ἡ φιλαργυρία καὶ ἄλλα, καὶ ἀναφέρονται μερικὰ ποὺ μᾶλλον συνήθεις ἀνθρώπινες ἀδυναμίες εἶναι παρὰ ἔντονα διαστροφικὲς καταστάσεις. Ποιὸς ὁ λόγος ποὺ ἐπιλέγονται αὐτὰ καὶ ὄχι τὰ πρῶτα; Ἡ ἀργία, ἡ ἀργολογία δὲν βλάπτουν κανέναν ἄλλον παρὰ μόνον τὸν ἄνθρωπο ποὺ τὶς ἔχει. Καὶ εἶναι τόσο ἀνθρώπινο νὰ εἶναι κανεὶς περίεργος ἢ ἔστω νὰ ἐπιζητεῖ τὰ πρωτεῖα. Ποιός, ἀλήθεια, δὲν τὰ ἔχει κάπως μέσα του αὐτά; Ἡ ἀπάντηση εἶναι ὅτι ἐδῶ προσευχόμαστε ὄχι γιὰ διαστροφὲς ποὺ μόνοι μας πρέπει νὰ καταπολεμήσουμε ἀλλὰ γιὰ ἐσωτερικὲς ἀδυναμίες ποὺ ἐνδόμυχα καλλιεργοῦμε καὶ πνίγουν τὴν ἐλευθερία μας καὶ μᾶς χρειάζεται τόσο ἡ βοήθεια τοῦ Θεοῦ.
Ἡ προσευχὴ αὐτὴ ἔχει σὰν στόχο τὸ συμμάζεμα τοῦ ἑαυτοῦ, τὸ νὰ ἔλθει κανεὶς «εἰς ἑαυτόν». Ἐὰν ὁ σκοπός μας εἶναι ἡ στροφή μας πρὸς τὸν Θεό, τότε πρέπει ὁπωσδήποτε νὰ προηγηθεῖ ἡ στροφὴ πρὸς τὰ μέσα μας: «Νοῦς μὴ σκεδαννύμενος ἐπὶ τὰ ἔξω, ἐπανεισι εἰς ἑαυτὸν καὶ δι᾿ ἑαυτοῦ πρὸς τὸν Θεόν». Γι᾿ αὐτὸ καὶ τὰ τέσσερα πάθη γιὰ τὰ ὁποῖα μιλάει εἶναι πάθη ποὺ δὲν φαίνονται μεγάλα, ἀλλὰ ἔχουν καταστροφικὴ δράση μέσα μας. Εἶναι πάθη διασπορᾶς τῆς σκέψης καὶ σκορπισμοῦ τῆς καρδιᾶς, πάθη ποὺ ξοδεύουν τὸν πλοῦτο της: Ἡ ἀργία τὸν χρόνο της· ἡ περιέργεια τὴν ἀλήθειά της, τὴν στροφὴ στὸ ἕνα «οὔκ ἐστι χρεία»· ἡ φιλαρχία τὴν ἀγάπη της, τὴ σχέση της μὲ τὸν ἀδελφό· καὶ ἡ ἀργολογία τὸν λόγο της. Ὅλα μαζὶ τὴν περιουσία τῆς πνευματικῆς οὐσίας της. Καταναλώνουν τὸ δυναμικὸ τῆς ψυχῆς στὰ μὴ οὐσιώδη. Τότε γίνεται πολυπόρευτος ἡ διάνοια καὶ στὴ συνέχεια ὀλισθηρά, ὅπως λέγει ἀλλοῦ ὁ ὅσιος Ἐφραίμ. Γλιστράει, ξεφεύγει, χάνεται, καταστρέφεται.
Ἂν ὅμως συμμαζευτεῖ ὁ νοῦς, τότε μπορεῖ νὰ κάνει προσευχὴ καὶ νὰ στραφεῖ πρὸς τὸν Θεό. Βλέπετε καὶ ἀπὸ τὶς ἀρετὲς δὲν ἐπιλέγει τὴν προσευχή, τὴ μετάνοια, τὴν πίστη, τὴν ἐγκράτεια, τὴν ἐλεημοσύνη, τὴ νηστεία. Ἀλλὰ διαλέγει ἀρετὲς ποὺ ἡσυχάζουν τὸν ἔσω ἄνθρωπο καὶ τὸν συμμαζεύουν, ὅπως ἡ σωφροσύνη καταστέλλει τὶς κινήσεις τῆς σάρκας, ἡ ταπεινοφροσύνη τὰ πετάγματα τοῦ ἐγωισμοῦ, ἡ ὑπομονὴ τὰ ξαφνιάσματα τοῦ χρόνου καὶ ἡ ἀγάπη τὶς ἐνοχλήσεις τῶν ἀδελφῶν. Κάποιες διαλέγει ἀπὸ τὶς ἀρετὲς καὶ κάποια ἀπὸ τὰ πάθη. Αὐτὰ τὰ πάθη τὰ ὁποῖα εἶναι πολὺ λεπτὰ καὶ ἀποτελοῦν τὴ βάση τῆς ἀρρώστιας τῆς ψυχῆς καὶ αὐτὲς τὶς ἀρετὲς ποὺ ἀποτελοῦν τὸ θεμέλιο τῆς ἀνάστασης καὶ τῆς ἀνάτασής της. Αὐτὸ εἶναι τὸ ἕνα.
Οἱ ἀρετὲς ὡς δωρεὲς τοῦ Θεοῦ
Τὸ δεύτερο. Οἱ ἀρετὲς σὲ αὐτὴν τὴν προσευχὴ δὲν ἐμφανίζονται σὰν κατάκτηση, σὰν ἀνθρώπινο κατόρθωμα, ἀλλὰ σὰν δωρεὲς τοῦ Θεοῦ. Τὸ ρῆμα ποὺ χρησιμοποιεῖται γιὰ τὴν ἀπόκτησή τους εἶναι τὸ «Δώρησαί μοι», χάρισέ μου. Δὲν λέει ὅτι θὰ προσπαθήσω νὰ τὰ ἀποκτήσω, ἀλλὰ τὰ ζητάει ὁ προσευχόμενος ἀπὸ τὸν Θεὸ ὡς δῶρα. Οἱ ἀρετὲς εἶναι δῶρα. Δὲν εἶναι κατορθώματα. Εἶναι καρπὸς τῆς χάριτος· ὄχι τοῦ ἀγώνα. Ὁ ἀγώνας ἁπλὰ ἐκφράζει τὸ φιλότιμό μας. Εἶναι τὸ ἀναγκαῖο ἔλασσον. Ἡ χάρις εἶναι τὸ ἐνεργοῦν μεῖζον. Ὅσο κι ἂν προσπαθήσουμε, χωρὶς τὴ χάρι τοῦ Θεοῦ, τίποτα δὲν θὰ καταφέρουμε. Καὶ ἂν δὲν ἦταν ἀποτέλεσμα τῆς χάριτος καὶ τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μᾶς αὐτὲς οἱ ἀρετές, τότε ὅποιος τὶς εἶχε θὰ δικαιοῦτο νὰ καυχᾶται. Ἐνῶ τώρα, κι ἂν τὶς ἔχεις, δὲν δικαιοῦσαι νὰ καυχηθεῖς, γιατί καὶ ἡ ὑπομονὴ καὶ ἡ ἀγάπη καὶ ἡ σωφροσύνη καὶ ἡ ταπεινοφροσύνη εἶναι μείζονα δῶρα ποῦ τελικῶς τὰ χορηγεῖ ὁ Θεὸς σὲ αὐτοὺς οἱ ὁποῖοι ἔχουν καταθέσει ὡς ἐλάχιστη προϋπόθεση τὴ συγκατάθεσή τους: «τί δὲ ἔχεις ὃ οὐκ ἔλαβες; εἰ δὲ καὶ ἔλαβες, τί καυχᾶσαι ὡς μὴ λαβών;» (Α´ Κορ. 4,7).
Τὸ «πνεῦμα» ὡς φρόνημα
Ἂς προχωρήσουμε στὴν τρίτη παρατήρηση, στὴ λέξη πνεῦμα. Ὁ ὅσιος προτάσσει τῶν παθῶν καὶ τῶν ἀρετῶν αὐτὴ τὴ λέξη: «πνεῦμα ἀργίας», δὲν λέγει ἀργία. Καὶ μετὰ λέγει «πνεῦμα σωφροσύνης». Τί σημαίνει αὐτὴ ἡ λέξη; Σημαίνει νὰ μοῦ δώσει ὁ Θεὸς τὴ διάθεση, τὸ φρόνημα, τὸν πόθο νὰ λαχταρήσω αὐτὲς τὶς ἀρετές, νὰ μισήσω αὐτὲς τὶς ἀδυναμίες, ὥστε πάνω σ᾿ αὐτὴν τὴν ἐσωτερικὴ κατάσταση καὶ ἐπιθυμία, στὸ ἔδαφος αὐτό, νὰ μπορέσει Ἐκεῖνος νὰ φυτεύσει τὸν σπόρο τῆς ἀρετῆς. Αὐτὸ ποὺ μᾶς χρειάζεται, λοιπόν, καὶ προσευχόμαστε εἶναι τὸ φρόνημα τῆς ἀρετῆς, τὸ πνεῦμα τῆς ἀρετῆς, γιὰ νὰ μπορέσει ὁ Κύριος νὰ μᾶς δώσει τὴν ἴδια τὴν ἀρετή, τὸν καρπὸ τῆς ἀρετῆς.
Δοῦλος καὶ ἀδελφός
Καὶ τὸ τέταρτο εἶναι πολὺ ὡραῖο. «Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργείας, φιλαρχίας καὶ ἀργολογίας μή μοι δῶς». Δὲν θὰ τὸ σχολιάσουμε αὐτό. «Πνεῦμα δὲ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς καὶ ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῶ δούλῳ. Ναί, Κύριε, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰ πταίσματα καὶ μὴ κατακρίνειν τὸν ἀδελφόν μου».
Ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ὁ χριστιανὸς εἶναι δοῦλος καὶ δίπλα στὸν πλησίον εἶναι ἀδελφός. Σὲ αὐτὸ μας καλεῖ ἡ Ἐκκλησία, ὄχι μόνον τὴ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ ἀλλὰ πάντοτε. Νὰ λέμε «δοῦλοι ἀχρεῖοί ἐσμεν, ὅτι ὃ ὠφείλομεν ποιῆσαι πεποιήκαμεν» (Λουκ. 17,10). Τελικά, καὶ τὰ καλὰ ποὺ κάνουμε εἶναι αὐτὰ ποὺ πρέπει νὰ κάνουμε, γιατὶ εἴμαστε ἄχρηστοι δοῦλοι. Τὸ λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Νὰ αἰσθανθεῖ καθένας ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ τὴν ταπείνωση τοῦ δούλου καὶ δίπλα στὸν πλησίον τὴ χαρὰ τοῦ ἀδελφοῦ.
Ἔτσι ἂν ξεκινήσουμε τὴν πορεία μας τὴν πνευματική, μὲ αὐτὸ τὸ φρόνημα καὶ σὲ αὐτὸ τὸ πνεῦμα ἂν τὴν ἀναβαπτίσουμε, θὰ μπορέσουμε, νὰ προχωρήσουμε ἀπὸ τὸ ἦθος, ὅπως εἴπαμε προηγουμένως, στὴν κατάσταση τῶν ἀρετῶν. Τότε ὁ Θεὸς θὰ δώσει αὐτὲς οἱ ἀρετὲς νὰ διακρίνουν καὶ τὴ ζωὴ τοῦ καθενός μας σὲ κάποιο βαθμό, ἀλλὰ κυρίως θὰ δώσει νὰ ἀνθίσουν στὸ ἔδαφος τῶν πνευματικῶν κοινοτήτων μας, τῆς ἴδιας μας τῆς Ἐκκλησίας. Ἂν ζούσαμε ὡς Ἐκκλησία αὐτὴν τὴ καθαρότητα, δὲν θὰ χρειαζόταν νὰ μιλᾶμε γιὰ κάθαρση. Ὅταν στὴν Ἐκκλησία μας κυριαρχεῖ ἡ σωφροσύνη, ἡ ταπεινοφροσύνη , ἡ ὑπομονὴ καὶ ἡ ἀγάπη, τότε τί θέση ἔχει ἡ λεγόμενη κάθαρση; Τότε δὲν θὰ ἤμασταν Ἐκκλησία ποὺ τῆς ἀπαιτοῦν κάθαρση , ἀλλὰ θὰ ἤμασταν κοινωνία ποὺ θὰ χόρταινε ἀπὸ γνήσια μαρτυρία.
Νὰ δώσει ὁ Θεὸς ἡ προσευχὴ τοῦ ὁσίου Ἐφραὶμ νὰ εἶναι μία προσευχὴ ποὺ αὐτὸς μὲν τὴν ἔγραψε, ἐμεῖς ὅμως ὡς Ἐκκλησία καὶ πρόσωπα τὴ ζοῦμε. Μία προσευχὴ ποὺ θὰ βγαίνει ἀπὸ τὴν καρδιά μας, θὰ βγαίνει ὅμως καὶ ἀπὸ τὴ ζωή μας.
Τότε, καθὼς θὰ φθάνουμε στὸ Πάσχα, ἡ ψυχή μας θὰ εἶναι ἕτοιμη καὶ καθαρὴ σὰν τὸν κενὸ τάφο νὰ δεχθεῖ τὸν Ἀναστημένο Χριστό. Νὰ δώσει λοιπὸν ὁ Θεὸς πλούσια τὴν εὐλογία Του καὶ κατὰ τὸ ὑπόλοιπο διάστημα τῆς Τεσσαρακοστῆς, καὶ ὅλους νὰ μᾶς ἀξιώσει πανέτοιμοι, ἢ μᾶλλον ὅσο τὸ δυνατὸν ἕτοιμοι, νὰ μποῦμε μέσα στὸ κανάλι αὐτὸ τὸ εὐλογημένο , σὲ αὐτὸν τὸν μετασχηματιστὴ τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος, γιὰ νὰ φθάσουμε ἑνωμένοι καὶ ἀγαπημένοι ἐνώπιόν του Θεοῦ ὡς δοῦλοι καὶ μεταξὺ μας ὡς ἀδελφοί,γιὰ νὰ μπορέσουμε ὅλοι μαζὶ καὶ ὁ καθένας ξεχωριστὰ νὰ τὸν ἀντικρύσουμε Ἀναστάντα. Ἀμήν.
 
πηγή: Νικολάου, μητρ. Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς, «Ἀπὸ τὸ καθ᾿ ἡμέραν στὸ καθ᾿ ὁμοίωσιν», ἐκδ. Ἐν πλῷ, 2008 (Αποσπάσματα)

On Demons and the Power of the Cross ( St. Paisios )

St. Paisios The Athonite

Elder Paisios was asked the following regarding demons (called "tagalakia" by some Greeks) and the power of the Cross:

- Elder, my thoughts tell me that the devil, especially nowadays, has a lot of power.


- The devil has evil and hatred, not power. The love of God is all-powerful. Satan tries to appear all-powerful, but he does not succeed. He seems strong, but he is completely weak. Many of his destructive plans are spoiled before they even begin to be manifested. Would a very good father allow some punks to hit his children?


- Elder, I'm afraid of tagalakia(Demons).


- What is there to fear? Tagalakia have no power. Christ is all-powerful. Temptation is rotten to the core. Don't you wear a Cross? The devil's weapons are weak. Christ has armed us with His Cross. Only when we discard our spiritual weapons, then the enemy has power. An Orthodox priest showed a small Cross to a magician, which made the demon he invoked through his magic tremble.


- Why is he so afraid of the Cross?


- Because when Christ accepted the beatings, the slaps and the blows, the kingdom and power of the devil was crushed. By which way did Christ conquer? "With the rod the rule of the devil was crushed," says a Saint. That is, with the last blow of the rod to His head, then the power of the devil was crushed. Patience is the spiritual defense and humility is the greatest weapon against the devil. The greatest balm of Christ's sacrifice on the Cross is that the devil was crushed. After the Crucifixion of Christ he is like a snake with its poison removed or a dog with its teeth removed. The poison of the devil has been removed, the teeth of the dogs, the demons, have been removed, and now that they are disarmed we are armed with the Cross. The demons can do nothing, nothing, to those who have been formed by God when we do not give them the right. They only cause a commotion because they have no power.


One time I was in the Cell of the Honorable Cross, and I had a very beautiful vigil. During the night many demons had collected on the ceiling. At first they were beating heavy and making noise, as if they were dragging large tree trunks. I made the sign of the Cross towards the ceiling and chanted: "We venerate Your Cross Master...." When I finished, the dragging of the logs continued. "Now," I said, "we will form two choirs. In one you will do the dragging above and I will do the other below." When I began, they stopped. First I chanted "We venerate Your Cross...", then "Lord, Your Cross you gave to us as a weapon against the devil...." I had the most pleasant night chanting and, when I stopped for a bit, they continued the entertainment! Every time they present a different work.


- When you chanted the first time, they didn't leave?


- No. Once I was done, they began. Yes, both choirs had to complete the vigil! It was a beautiful vigil! I chanted with longing! I had good days!


- Elder, what does the devil look like?


- You know how "beautiful" he is? Something else! If only you could see him! And how the love of God does not allow people to see the devil! O, the majority would die from their fear! Imagine if they saw him act, if they saw the "sweetness" of his form! Again, some would be greatly entertained. You know what kind of entertainment? How do they call it? Cinema? For anyone to see such work, they would have to pay a lot of money, but even then they would not be able to see him.


- Does he have a horn, a tail?


- Yes, all the accessories.


- Elder, did the demons become so ugly when they fell and the angels became demons?


- Well, of course! Even now it's as if lightning struck them. If lightning strikes a tree, will not the tree immediately become a black stump? They are the same way, as if they've been struck by lighting. At one time I told the tagalakia: "Come so I can see you, that I may not fall into your hands. Now that I am looking at you, your appearance shows how evil you are. If I fall into your hands, what evil I will suffer!" 

St. Paisios

ΤΑΤΟΥΑΖ: ΜΟΔΑ Ή ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΧΑΡΑΓΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΥ;

Ἔγινε μόδα καί σάν τέτοια γνωρίζει διαρκῶς ἄκρατη καί ἄκριτη υἱοθέτηση. Ἄσχετα ἄν κάποτε ἀποτελοῦσε «προνόμιο» περιθωριακῶν ἀτόμων, ναυτικῶν ἤ καταδίκων στήν πλειονότητά τους.

Ἀπό τή στιγμή πού τό πρωτοϋιοθέτησαν ἀστέρες τῆς ρόκ καί πιό συγκεκριμένα τῆς πάνκ μουσικῆς καί πρόσωπα τῆς ἕβδομης τέχνης, πέρασε στίς προτιμήσεις τῶν εὐρύτερων μαζῶν καί μάλιστα τῶν νέων. Κάποιοι τό προσεγγίζουν περισσότερο σάν τέχνη, σάν κόσμημα. Μιά ἀνεξίτηλη δημιουργία πάνω στό ἴδιο τους τό σῶμα.


Ἄλλωστε αὐτό σημαίνει. Στήν πολυνησιακή διάλεκτο ἡ λέξη «Τά» σημαίνει σχέδιο, καί «ατουάζ» δηλώνει αὐτόν πού δίνει πνοή στά πλάσματα τῆς γῆς! Πιό ἁπλά τατουάζ σημαίνει «τό σχέδιο πού σοῦ δίνει τήν προστασία τῶν θεῶν». Παράλληλα ἔχει τίς ἔννοιες «ἀνεξίτηλο σημάδι», «σχέδιο στό δέρμα», «μαρκάρω κάτι», «κεντῶ πάνω στό δέρμα».
Ἡ ἁλματώδης διάδοσή του σήμερα, μάλιστα μεταξύ τῶν νέων ἀνθρώπων, μᾶς ὤθησε νά δημοσιοποιήσουμε ἕνα βαθύτερο προβληματισμό. Ἴσως κάποιοι νά τόν θεωρήσουν ἀκραῖο. Ὑπερβολικό. Γιατί ὅμως νά μήν ἰσχύει, τή στιγμή μάλιστα πού ἀρχικά καί σέ ἀρκετούς λαούς συμβολίζει τήν προστασία τῶν θεῶν;
Γι’ αὐτό ἀκριβῶς τόν λόγο δέν θά σχολιάσουμε τίς ἐπιπτώσεις τοῦ ἀνεξίτηλου. Τό γεγονός δηλαδή ὅτι, ἄν κάποιος τό μετανιώσει, πολύ δύσκολα καί σίγουρα πολυέξοδα ἐπανέρχεται στήν προηγούμενη κατάσταση, πρίν τό «χτυπήσει».
Οὔτε θά ἀναμηρυκάσουμε προβληματισμούς τοῦ στύλ: Πῶς θά φαίνεται ἀλήθεια αὐτό, ὅταν περάσουν τά χρόνια; ὅταν τό κορμί γεράσει; Τί θά λέμε στό παιδί μας μεθαύριο πού θά μᾶς ρωτάει γι’ αὐτό ἤ θά τό χρησιμοποιεῖ ὑπέρ τῶν δικῶν του διεκδικήσεων;
Δέν θά ὑπεισέλθουμε στήν ἀπορία πολλῶν γιά τό ἄν καί κατά πόσον εἶναι ἐπώδυνη ἡ διαδικασία ἀπόκτησής του ἤ ἐπικίνδυνη γιά τήν σωματική ὑγεία.
Θά ἀποφύγουμε ἐπίσης τήν αἰσθητική κριτική τῶν περισσοτέρων ἐξ αὐτῶν, μέ ἀποτρόπαιες καί ἀποκρουστικές παραστάσεις τρομακτικῶν προσώπων, δαιμόνων καί φρικιαστικῶν σκηνῶν.Πολύ περισσότερο, δέν θά προσεγγίσουμε τό θέμα θεολογικά γιά τό ἄν καί κατά πόσο εἶναι ἐπιτρεπτό νά στιγματίζουμε μέ ἀνεξίτηλο τρόπο τό σῶμα μας, πού εἶναι ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Ἕναν ἄλλο προβληματισμό θέλουμε νά θέσουμε. Κάτι πού βαθύτερα πρέπει νά μᾶς ἀπασχολήσει καί νά μᾶς ὑποψιάσει. Τό γεγονός δηλαδή ὅτι τό tatoο παραμένει ἐφ’ ὅρου ζωῆς ἀνεξίτηλα χαραγμένο στό σῶμα μας, μήπως φανερώνει τόν ἐθισμό καί τήν ἐξοικείωσή μας μέ κάτι τό ὁποῖο μπαίνει σάν χάραγμα πάνω μας; Μήπως δηλαδή, πιό ἁπλά, μέσα ἀπό αὐτή τή σύγχρονη μόδα ἤ ἰδεολογία, οἱ πάντες, μικροί καί μεγάλοι, φέροντες ἤ μή φέροντες tatoo, ἐξοικειώνονται μέ τήν ἰδέα, τήν αἰσθητική καί τήν πραγματικότητα, ὅτι φέρουμε διαρκῶς κάτι ἀνεξίτηλο πάνω μας, πού λίγο ἕως πολύ χαρακτηρίζει τό γοῦστο μας, ἐμᾶς τούς ἴδιους τελικά;

Κι ὅπως πολύ εὔκολα σήμερα οἱ πάντες ἀποδέχονται καί καλοδέχονται τή νέα μόδα τοῦ tattoo, ἔτσι εὔκολα καί προϊδεασμένα ἀπό αὐτό δέν θά ἀποδεχθοῦν καί τό ἐπερχόμενο καί ἐπιβαλλόμενο χάραγμα τοῦ Ἀντιχρίστου;.

Γιατί, ἄν κάποτε τό tattoo ἀφοροῦσε στήν αἰσθητική καί τήν προτίμηση περιθωριακῶν ἀτόμων, ὅμως τώρα, –ὅσο ἀκραία συνωμοσιολογική καί ἀπίθανη κι ἄν ἀκούγεται μιά τέτοια ἀποψη– τείνει νά γίνει μιά ἀποδεκτή πραγματικότητα ἀπό τούς περισσότερους ἀνθρώπους. Ἴσως τελικά νά μήν εἶναι τόσο ἁπλά τά πράγματα. Οὔτε μόνο θέμα μόδας ἤ μοντέρνας αἰσθητικῆς. Ἴσως νά εἶναι ὁ πρόδρομος μιᾶς νέας ἐποχῆς. Αὐτῆς τοῦ Ἀντιχρίστου, τό χάραγμα τοῦ ὁποίου μᾶς προετοιμάζουν μέ πολλούς τρόπους νά τό δεχθοῦμε χωρίς ἀντίδραση. Γιατί ἀλήθεια νά μήν ἰσχύει κάτι τέτοιο;

Ιδού και το ΤΣΙΠΑΚΙ - ΤΑΤΟΥΑΖ, για όσους πουν ότι είμαστε «υπερβολικοί» και «συνωμοσιολόγοι»!!! 


http://agapienxristou.blogspot.ca/2013/11/blog-post_21.html
http://hellas-orthodoxy.blogspot.gr/2013/11/blog-post_4274.html