Δεν θα έσφαλλε κανείς, εάν χαρακτήριζε την Εκκλησία ανώτερη από την κιβωτό του Νώε. Γιατί η κιβωτός έπαιρνε τα ζώα και τα διατηρούσε ζώα, ενώ η Εκκλησία παίρνει τα ζώα και τα μεταβάλλει. Να εξηγήσω τι εννοώ. Εκεί, στην κιβωτό, μπήκε γεράκι και βγήκε γεράκι, μπήκε λύκος και βγήκε λύκος∙ εδώ μέσα μπήκε κάποιος γεράκι και βγαίνει περιστέρι, μπαίνει λύκος και βγαίνει πρόβατο, μπαίνει φίδι και βγαίνει αρνί, όχι επειδή αλλάζει η φύσι του, αλλά επειδή απομακρύνεται η κακία του με την μετάνοια.
Η μετάνοια , το φάρμακο των αμαρτημάτων η αναίρεσις της απογνώσεως
Γι’ αυτό ομιλώ συνεχώς για την μετάνοια. Γιατί η μετάνοια , που είναι φοβερή και τρομερή για τον αμαρτωλό, θεραπεύει τα κακά, εξαλείφει τις παρανομίες, σβήνει τα δάκρυα ,γεννά παρρησία προς τον Θεό, είναι όπλο κατά του διαβόλου, μαχαίρι που τον αποκεφαλίζει, αφαιρεί την απελπισία και χαρίζει την ελπίδα της σωτηρίας∙ αυτή ανοίγει τον ουρανό, αυτή εισάγει στον παράδεισο, αυτή νικά τον διάβολο (γι’ αυτό συνεχώς ομιλώ γι’ αυτήν ) , όπως αντίθετα η υπερβολική εμπιστοσύνη στον εαυτό μας μας οδηγεί στην πτώσι. Είσαι αμαρτωλός;Μη απελπίζεσαι. Δεν παύω να χορηγώ διαρκώς αυτά τα φάρμακα , γιατί γνωρίζω πόσο μεγάλο όπλο κατά του διαβόλου είναι τι να μην απελπιζώμαστε. Αν σε βαρύνουν αμαρτίες, μην απελπίζεσαι∙ δεν παύω να τα λέω αυτά συνέχεια ∙ κι αν ακόμη κάθε μέρα αμαρτάνης, κάθε μέρα να μετανοής∙ και εκείνο που κάνουμε στα παλιά τα σπίτια, όταν γίνωνται ετοιμόρροπα, που αφαιρούμε δηλαδή τα σαθρά υλικά και τα ανακαινίζουμε και καθόλου δεν σταματάμε να τα φροντίζουμε, αυτά ας κάνουμε και στους εαυτούς μας. Εάν σήμερα πάλιωσες από την αμαρτία, γίνε καινούριος με την μετάνοια.
Πώς σώζει η μετάνοια. Σπίθα είναι η μετάνοια, πέλαγος η θεία φιλανθρωπία.
Και είναι δυνατόν, θα μου πης, να μετανοήση κάποιος και να σωθή; Και βέβαια είναι. Πέρασα όλη μου την ζωή στην αμαρτία∙ εάν μετανοήσω, θα σωθώ; Οπωσδήποτε. Ποιος μας βεβαιώνει γι’ αυτό; Η φιλανθρωπία του Κυρίου σου. Νομίζεις ότι στηρίζομαι στην μετάνοιά σου, και τα λέω αυτά; μήπως η μετάνοιά σου από μόνη της μπορεί να εξαλείψη τόσα κακά; Όχι. Εάν ήταν μόνη η μετάνοιά σου, δικαιολογημένα τα φοβόσουν∙ επειδή όμως με την μετάνοιά σου αναμιγνύεται η φιλανθρωπία του Θεού, να έχης θάρρος, διότι είναι αμέτρητη η φιλανθρωπία Του και ανέκφραστη η αγαθότητά Του. Η αμαρτία σου έχει μέτρο, το φάρμακο όμως δεν έχει. Η αμαρτία σου, όποια κι αν είναι, είναι ανθρώπινη, η φιλανθρωπία όμως του Θεού είναι απερίγραπτη∙ και γι’ αυτό να έχης θάρρος, διότι αυτή υπερνικά την κακία σου. Σκέψου μια σπίθα που έπεσε στο πέλαγος∙ μήπως μπορεί να σταθή ή να φανή; Όσο αδύναμη είναι μία σπίθα μπροστά στο πέλαγος , τόσο είναι και η αμαρτία μπροστά στην φιλανθρωπία του Θεού∙ ή καλύτερα ούτε τόσο, αλλά πολύ περισσότερο, γιατί το πέλαγος , όσο μεγάλο κι αν είναι, έχει κάποια όρια, ενώ η φιλανθρωπία του Θεού είναι απεριόριστη.
Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου